အသံထြက္မရသူမ်ားအတြက္...အထူးလက္ေဆာင္-၅

အသံထြက္မရသူမ်ားအတြက္...အထူးလက္ေဆာင္-၅
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬
၀ါက်မ်ားအတြက္ ဖိရြတ္သံ stress .. ဘယ္လိုရြတ္မလဲ ဖတ္ၾကည္႔ပါ
..........................................................................
Sentence stress ဆိုတာ ၀ါက်တစ္ခုထဲက သတ္မွတ္ထားတဲ႔ စကားလုံးေတြမွာ ဖိျပီး.. အသံျမွင္႔ျပီး ရြတ္ဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ အဂၤလိပ္စကားရဲ႕ သံစဥ္ညွိစည္းခ်က္ အျဖစ္လည္း မၾကာခဏ ယူဆေလ႔ရွိပါတယ္ ။
sentence stress is accent on certain words within a sentence. Often considered to be the "rhythm" of English.
...............
Sentences - two types of words
၀ါက် တစ္ခုမွာ stress ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္ ၊ ၀ါက်ထဲမွာပါတဲ႔ စာလုံးေတြကို ဖိရြတ္ဖို႔လိုတဲ႔စာလုံးေတြနဲ႔ မလိုတဲ႔စာလုံးေတြကို ခြဲျခားထားတာျဖစ္ပါတယ္
..............
(1) Content words - stressed >> the main words of a sentence that have sense or meaning.
ပထမတစ္မ်ိဳးက content word ေတြျဖစ္ပါတယ္ ၊ အဓိကစာလုံးေတြ ျဖစ္ျပီးေတာ႔ ၀ါက်ရဲ႕ အဓိပၸါယ္နဲ႔ ေပးခ်င္တဲ႔ ဆိုလိုရင္းသေဘာကို ေဖၚျပပါတယ္ .. context word ေတြကို “ဖိျပီးရြတ္ဆို” ရမွာျဖစ္ပါတယ္ .. အဲဒါေတြကေတာ႔
.
(1.1) main verbs – sell, give, employ
(1.2) nouns – car, music, mary
(1.3) adjectives – red, big, interesting
(1.4) adverbs – quickly, loudly, never
(1.5) negative auxiliaries – don’t, aren’t, can’t
.
ပထမ post မွာတုန္းက Adverb ေတြအတြက္ stress လုပ္ရမယ္႔ေနရာကို ေျပာဖို႔က်န္ခဲ႔တာေလးတစ္ခုကို ေျပာပါမယ္ ၊ adverb ေတြကိုလည္း ေယဘူယ်အားျဖင္႔ ပထမအသံေပၚမွာပဲ ဖိျပီးရြတ္ဆိုရပါမယ္ ။ adjective ကေန ျဖစ္လာတာေတြက်ေတာ႔ adjective တုန္းက stress အတိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္
Adverbs are usually stressed on the first syllable or repeat the stress of the adjectives from which they were derived: ANgry – ANgrily; WONderful – WONderfully; စသည္ျဖင္႔ ျဖစ္ပါတယ္ ။
.......
မွတ္မိေအာင္လို႔ က်ေနာ္က note ျပန္ထုတ္ေပးပါမယ္
...
စကားလုံးမွာ အသံနွစ္သံရွိလွ်င္
ေရွ႕ကအသံကိုဖိျပီးရြတ္ရမွာေတြက noun, adjective, adverb
ေနာက္ကအသံကို ဖိျပီးရြတ္ရမွာက verb , ထပ္ေပါင္းတဲ႔ -ed တို႔ -ing တို႔ကို စဥ္းစားဖို႔မလိုပါ ..
ဟုိက္ရွားဘား! ဒီလိုက်ေတာ႔လည္း လြယ္သလိုေလးပါလားေနာ္..
........................................
(2) Structure words – unstressed >> these are small, simple, not very important words that make the sentence grammatically correct.
ဒုတိယတစ္မ်ိဳးကေတာ႔ “ဖိျပီးရြတ္ဖို႔မလိုတဲ႔” Structure word ေတြ ျဖစ္ပါတယ္ ၊ ၀ါက်တည္ေဆာက္ဖို႔ ထည္႔ထားတဲ႔ စာလုံးေသးေသးေလးေတြ ျဖစ္ပါတယ္ ၊ အထက္မွာေတြခဲ႔တဲ႔ content word ေတြကို ၀ါက်တည္ေဆာက္ပုံအရ မွန္ကန္ေအာင္ ခ်ိတ္ဆက္ေပးတဲ႔ ခ်ိတ္ကေလးေတြပါပဲ ၊ အဲဒါေတြကေတာ႔ ..
.
(2.1) pronouns – I, he, she, we, they
(2.2) prepositions – on, at, into
(2.3) articles – a, an, the
(2.4) conjunctions – and, but, because
(2.5) auxiliary verbs – do, be, have, can, must
..
ျခြင္းခ်က္ေလးတစ္ခုကိုလည္း တစ္ခါတည္း ထည္႔ေျပာခဲ႔ခ်င္ပါတယ္ ။ အခ်က္အလက္မွားေနတာကို ျပင္ဆင္ဖို႔ ေျပာဆိုတဲ႔အခါမွာ structure word ေပၚမွာလည္း ဖိျပီးရြတ္ရတဲ႔အခါေတြ ရွိပါတယ္ ။
Exception - occasionally a structure word is stressed to correct information.
..
နမူနာၾကည္႔ပါ
“Have you seen my shoes?”
က်ေနာ္႔ရွဴးဖိနပ္ေတြ႔မိလားဗ်ာ
“No, I haven’t, but he has.”
ဟင္႔အင္းက်ေနာ္မေတြ႔မိပါဘူး ၊ သူေတြ႔မိတယ္
.
(ေမးသူက က်ေနာ္ I ေတြ႔မိတယ္ထင္လို႔ေမးတာ ။ တကယ္တန္းက က်ေနာ္မေတြ႔ဘဲသူေတြ႔တာ ၊ အခ်က္အလက္က မွားေနတယ္ ။ ဒါကို ျပင္ခ်င္တဲ႔အခါ က်ေနာ္ I မဟုတ္တဲ႔အေၾကာင္းနဲ႔ သူ he ဟုတ္တဲ႔အေၾကာင္း ျပင္ေပးခ်င္တာျဖစ္တဲ႔အတြက္..ဒုတိယ ၀ါက်မွာ I နဲ႔ ့he ကို ဖိျပီး ရြတ္ေပးရမယ္လို႔ ဆိုလိုတာပါ ။ ပုံမွန္အားျဖင္႔က I, he တို႔ဟာ pronoun ေတြျဖစ္လို႔ ဖိျပီးရြတ္ဖို႔ မလိုပါဘူး)

...
(3) The time between each stressed word is the same.
ေနာက္စည္းကမ္းခ်က္တစ္ခုကေတာ႔ ၀ါက်အတြင္းမွာရွိတဲ႔ ဖိသံေတြ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုအၾကားက အကြာအေ၀း ၾကာခ်ိန္ဟာ တူညီရပါမယ္..တဲ႔ ။ တစ္နည္းေျပာရလွ်င္ ညီေအာင္ညွိျပီးရြတ္ရပါမယ္ ။ ပထမဖိသံနဲ႔ ဒုတိယဖိသံ ၾကားက ရြတ္ဆိုဖို႔ၾကာခ်ိန္ဟာ တစ္စကၠန္႔ဆိုပါစုိ႔.. အဲလိုပဲ ဒုတိယဖိသံနဲ႔ တတိယဖိသံၾကားက စကားလုံးေတြကို ရြတ္ဆိုဖို႔ ၾကာခ်ိန္ဟာလည္း တစ္စကၠန္႔ပဲ ျဖစ္ရပါမယ္ ။ ၀ါက်တစ္ခုထဲမွာ ဖိသံတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုၾကားက စကားလုံးအေရအတြက္ဟာ အနည္းအမ်ား မတူသည္ပဲ ျဖစ္ေစ ၾကာခ်ိန္ကို တူေအာင္ ေနွးဖို႔လိုလွ်င္ေနွး .. ျမန္ဖို႔လိုလွ်င္ ျမန္ျပီး ရြတ္ဆိုရမယ္လို႔ဆိုလိုပါတယ္ ။
နမူနာေလးနဲ႔ ရွင္းျပပါမယ္
.
Example: Can you (do) the (dishes) after you have (finished) your (lunch)?
.
ဒီ၀ါက်မွာဆို do နဲ႔ dishes ၾကားမွာ အသံတစ္ခု (the) ပဲ ရွိျပီး dishes နဲ႔ finishes ၾကားမွာ အသံေလးသံ (af-ter you have) ရွိေနပါတယ္ ။ အဲဒီမွာ the တစ္သံတည္းကို ရြတ္ဆိုရမယ္႔ၾကာခ်ိန္ဟာ af-ter you have အသံေလးသံကို ရြတ္ဆိုရမယ္႔ အခ်ိန္နဲ႔ အတူတူပါပဲ ။ ဒါေၾကာင္႔ the ကို အသံဆြဲျပီး ျဖည္းျဖည္းဆိုရမွာ ျဖစ္ျပီး after you have ကို ျမန္ျမန္ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။
(There is one syllable between do and dishes and there are four syllables between dishes and finished. The time between do and dishes and between dishes and finished is the same.
This is because you say "the" more slowly and "after you have" more quickly.)
..
ဒါမွသာ ဟိုးေရွ႕အဖြင္႔မွာတုန္းက က်ေနာ္ေျပာခဲ႔သလို ဖိသံေလးေတြ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုၾကား ၾကာခ်ိန္ဟာညီတူျပီး အသံေလးေတြဟာ တက္လိုက္က်လိုက္နဲ႔ ညီညာတဲ႔ သံစဥ္လွိဳင္းကေလးေတြလို ျဖစ္သြားမယ္လို႔ သိနိုင္ပါတယ္ ၊ အဲဒါသည္ပင္ ဘာသာစကားရဲ႕ နရီစည္း၀ါးျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ။ အဂၤလိပ္စကားမွာ Stress နဲ႔ Unstress ဟာတစ္လွည္႔စီပဲလာပါတယ္ ။ နာမည္ေက်ာ္ Shakespeare ရဲ႕ ျပဇတ္ေတြမွာဆို တကယ္အေရးၾကီးတဲ႔ အခန္းေတြမွာ Stress နဲ႔ Unstress ဟာ (၅) ၾကိမ္စီ (SU, SU, SU, SU, SU) လို႔ လာေလ႔ရွိတယ္ဆိုတာ ဆရာမတစ္ဦးရဲ႕ video ပို႔ခ်ခ်က္မွာ မွတ္သားလိုက္ရပါတယ္ ။ ကဲ အခုေတာ႔ Stress ေတြ ဘာေၾကာင္႔လုပ္ရတယ္ ၊ ရြတ္ဆိုမွုေတြဟာ ဘာေၾကာင္႔ ေနွးလိုက္ျမန္လိုက္ေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ သိသြားျပီ မဟုတ္ပါလားခင္ဗ်ာ .. ဆက္ေရးဦးမယ္ေနာ္
...
ေမတၱာျဖင္႔

အသံထြက္ေတြကို မွန္ေအာင္ ျမန္မာလို ေရးျပဖို႔က မျဖစ္နိုင္ပါဘူး ၊ မတူတဲ႔ သေဘာေလာက္ကို ေပၚလြင္ေစဖို႔ ေရးျပခဲ႔ျခင္းသားျဖစ္ပါတယ္ ။ ျမန္မာလိုေရးတဲ႔အသံထြက္ေတြဟာ လႊဲေခ်ာ္မွဳ ရွိနိုင္ပါတယ္ ။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သိေစခ်င္တာကေတာ႔ က်ေနာ္႔ေစတနာသာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း

ေမတၱာျဖင္႔
Win Naing Oo
https://web.facebook.com/winnaing.oo.79?fref=nf
===================
အဂၤလိပ္-ျမန္မာအဘိဓာန္ - ေရႊအိမ္စည္