ထုိင္းစစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျမန္မာေထာက္ခံ

ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေၾကညာခဲ့တဲ့အထိ ႏုိင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းေတြ ႀကီးထြားလာေနတဲ့အေပၚ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာပဲ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (Asean) ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကေတာ့ ကန္႔ကြက္စရာ မရွိတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ သတင္းမီဒီယာေတြအေပၚ ကန္႔သတ္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ လႈပ္ရွားသူေတြကလည္း စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနၾကတာပါ။ အျပည့္အစုံကုိ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပထားပါတယ္။

ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေၾကညာခဲ့တဲ့အထိ တင္းမာမႈေတြ ႀကီးထြားလာေနတဲ့ အေျခအေနေတြအေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံက အလွည့္က်ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူထားတဲ့ အာဆီယံအသင္းရဲ႕ သေဘာထားေတြဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေနာက္ဆုံး က်င္းပခဲ့တုန္းက အသင္း၀င္ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ သေဘာထားေတြအတုိင္း မေျပာင္းလဲဘူးလုိ႔ ျမန္မာသမၼတရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူလည္းျဖစ္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီးလည္းျဖစ္တဲ့ ဦးရဲထြဋ္ က ေျပာပါတယ္။

ေသြးထြက္သံယုိ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့အထိ ႏုိင္ငံေရးပဋိပကၡေတြ ႀကီးထြားလာေနတာေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးအတြက္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေၾကညာခဲ့တာသာ ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ ထုိင္းစစ္တပ္က ေၾကညာထားတဲ့အတြက္ စုိးရိမ္စရာ မရွိဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။

“ထုိင္းတပ္မေတာ္ကလည္း ဒါဟာ အာဏာလဲႊေျပာင္းယူတာ မဟုတ္ဘူး၊ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္တာသာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သူတုိ႔ေျပာထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကလည္း လက္ရွိ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မုိ႔႔လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ဒါက ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ေၾကညာခ်က္အတုိင္းပဲ ရွိပါတယ္။”

စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေၾကညာခဲ့ရတဲ့အထိ ႏုိင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းေတြ ႀကံဳေနရတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနသလုိ၊ စစ္တပ္အေနနဲ႔ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးေတြကုိ ေလးစားလုိက္နာဖုိ႔ ေသြးထြက္သံယုိ မျဖစ္ေအာင္ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔လည္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရသူက အဂၤါေန႔ကပဲ တုိက္တြန္းထားတာပါ။

လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔ျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch ကလည္း အာဏာသိမ္းတဲ့ လုပ္ရပ္ဆန္ဆန္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဟာ မလုိလားအပ္တဲ့ လုပ္ရပ္အျဖစ္ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာျပန္ၾကားေရးဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ ကေတာ့ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္အရ ကန္႔သတ္ရတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။

“ဒါကေတာ့ဗ်ာ ဘယ္ႏုိင္ငံမဆုိ အေရးေပၚ အေျခအေနမွာေတာ့ တခ်ဳိ႕မူလအခြင့္အေရးေတြကုိ ကန္႔သတ္တာေတြ ရွိတာပါပဲ။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံမွာေတာင္မွာ ဒုတိယကမာၻစစ္ျဖစ္တုန္းက ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကုိ ကန္႔သတ္တာမ်ဳိး၊ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ တုိက္ခုိက္မႈအၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ အမ်ဳိးသားလုံၿခံဳေရး ဥပေဒအရ မီဒီယာေတြရဲ႕ ေရးသားခ်က္ေတြ၊ အင္တာနက္ အသုံးျပဳမႈေတြကုိ သူတုိ႔ေစာင့္ၾကည့္တာမ်ဳိးေတြ ရွိခဲ့တာပဲေလ။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က အေရးေပၚ အေျခအေနအရ မျဖစ္မေန မလဲႊမေရွာင္သာ လုပ္ရတဲ့ကိစၥလုိ႔ပဲ က်ေနာ္တုိ႔က ျမင္ပါတယ္။”

ဒါေပမဲ့လည္း ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေၾကညာခ်က္နဲ႔အတူ သတင္းမီဒီယာေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားနဲ႔ ေရဒီယုိ အသံလႊင့္ လုပ္ငန္းေတြကုိ ပိတ္ပင္တာေတြ ရွိခဲ့တဲ့ အေပၚမွာေတာ့ စာနယ္ဇင္းသမားေတြက စုိးရိမ္ေနၾကတာပါ။ ထုိင္းႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ ဧရာ၀တီမဂၢဇင္းရဲ႕ အယ္ဒီတာ ဦးေအာင္ေဇာ္ ကလည္း သတင္းစာ လြတ္လပ္ခြင့္ အတြက္သာမက၊ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္လာကာစ ျမန္မာႏုိင္ငံလုိ တုိင္းျပည္မ်ဳိးအတြက္ ပုံတူးကူးစရာ နမူနာျဖစ္္လာမွာ စုိးရိမ္ရတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

“စုိးရိမ္စရာေတာ့ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အရင္ကတည္းကုိက ရွိတာေလ။ ထုိင္းမွာက လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္က ဒီလုိအေျခအေန မတည္ၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္ကတည္းက စၿပီးေတာ့ Websites ေတြကုိ ပိတ္တာေတြ၊ ထုိင္းႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Critical ျဖစ္ျဖစ္နဲ႔ ေရးတဲ့ဟာေတြကုိ အေသအခ်ာ ပိတ္ထားတဲ့ ဆုိဒ္ေပါင္းက ရာေက်ာ္ရွိတယ္ဆိုၿပီး CPJ တုိ႔ ဘာတုိ႔ကေနၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ သိရတယ္ေလ။ ဆုိေတာ့ အခု မာရွယ္ေလာေပါ့၊ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကာလမွာေတာ့ ပုိၿပီးေတာ့ တင္းက်ပ္မႈေတြရွိမယ္။ ႏုိင္ငံျခား သတင္းေထာက္ေတြေရာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ထုိင္းႏုိင္ငံေရးကုိ ေဖာ္ျပေနတဲ့ Local Paper ေတြကအစ ပုိၿပီးေတာ့ သတိထားရမယ့္ဟာေတြရွိတယ္။”

“တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံလုိ မိမိကုိယ္မိမိ Reformist (ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး) လုပ္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာေနတဲ့ စစ္အစုိးရတျဖစ္လဲ ေဘာင္းဘီခၽြတ္ေတြကလည္း ဒီလုိအေျခအေနမ်ဳိးကုိေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္ သေဘာက်မွာပါပဲ။ Press Freedom လုိခ်င္တဲ့သူေတြ Independent Media ကုိ ေလးစားလုိက္နာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ခ်င္တဲ့သူေတြ အတြက္ေတာ့ မေကာင္းတဲ့ လကၡဏာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါကုိပဲ ျမန္မာျပည္မွာ အၿမဲတမ္းက်င့္သုံးေနတဲ့ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန လုိမ်ဳိးေတြ စစ္အစုိးရတျဖစ္လဲ လူေတြကေတာ့ ဒါမ်ဳိးေတာ့ သေဘာက်မွာပဲလုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။”

စာနယ္ဇင္းသမားေတြ အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့ (CPJ) အဖဲြ႔ကလည္း ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔အတူ မီဒီယာေတြအေပၚ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္မႈေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ အဂၤါေန႔က စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေၾကညာခဲ့ၿပီးေနာက္ ၿဂိဳဟ္တုနဲ႔ Cable ႐ုပ္ျမင္သံၾကားဌာန ၁၀ ခုထက္မနည္းကုိ ပိတ္ပင္လုိက္သလုိ၊ ေရဒီယုိေတြ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား အစီအစဥ္ေတြမွာလည္း စစ္တပ္က ေၾကညာခ်က္ေတြကုိ လုိအပ္ရင္ ၾကားျဖတ္ထည့္သြင္းဖုိ႔ ညႊန္ၾကားထားတဲ့ အေၾကာင္းလည္း CPJ ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ကိုေအာင္လြင္ဦး (ဗီြအုိေအျမန္မာပုိင္း)