မုန္ ့ဟင္းခါး

မုန္႔ဟင္းခါး

မုန္႕ဟင္းခါး
ျမန္မာ့ရိုးရာ အစားအစာတစ္မ်ိဳးျဖစ္ေသာ မုန္႕ဟင္းခါးသည္ အခ်ဥ္ေဖါက္ ျပဳလုပ္သည့္ ဆန္ေခါက္ဆြဲဖတ္ (မုန္႕ဖတ္) ေလးမ်ား ႏွင့္ ငါးျဖင့္အဓိက ခ်က္လုပ္ေသာ ဟင္းခါးရည္ တို႕ကို အတူတြဲဖက္ စားသံုးရသည့္ သာေရစာ တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ မုန္႔ဟင္းခါးအား ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အမ်ိဳးသား စားဖြယ္ အျဖစ္ အခ်ိဳ႕က ယူဆၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္ဝန္းရွိ ျမိဳ႕၊ ရြာတိုင္း တြင္ မုန္႔ဟင္းခါး ေရာင္းခ် ၾကျပီး နံနက္စာ မွ ေန႔လည္ ေန႕ခင္း အစာေျပ အျပင၊္ ညလည္စာ အျဖစ္ပါ ႏွစ္ျခိဳက္စြာ စားသံုး ေလ့ရွိၾကသည္။ထို႕အျပင္ မုန္႔ဟင္းခါးသည္ အာဟာရအားျဖင့္ ပရိုတင္း၊ ကာဗိုဟိုက္ဒရိုတ္ ႏွင့္ ဓာတ္ဆားမ်ား ပါဝင္ျပီး ခ်က္ပံု ခ်က္နည္း ရိုးရွင္းလြယ္ကူ သည့္အျပင္ စရိတ္ပါ သက္သာ ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတိုင္း ႏွစ္သက္ေသာ အစား အစာ လည္းျဖစ္သည္။
သမိုင္းေၾကာင္း
ေရွးျမန္မာ့သမိုင္း တစ္ေလွ်ာက္တြင္ မုန္႕ဟင္းခါး ႏွင့္ပတ္သတ္၍ ေက်ာက္စာ၊ ေပစာမ်ားျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ ခဲ့ျခင္း မရွိသျဖင့္ မုန္႔ဟင္းခါး ေပၚေပါက္ရာ ဇာတိ ႏွင့္ ေခတ္ကာလအား သိရွိရန္ မ်ားစြာ ခက္ခဲလွသည္။ မုန္႔ဟင္းခါးအား အေစာဆံုး အေထာက္အထား ျဖင့္ ေတြ႕ရွိရသည့္ ေနရာမွာ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ စာဆို ဦးပုည၏ လကၤာမ်ား အနက္မွ တစ္ခုတြင္ ျဖစ္ျပီး "မုန္႕ဟင္း"ဟု သံုးႏႈန္းခဲ့သည္။ ယေန႕တိုင္ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ မုန္႔ဟင္းခါးအား "မုန္႕" "မုန္႕ဟင္း" အစရွိ သျဖင့္ ေခၚေဝၚ လွ်က္ရွိဆဲ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္တြင္ မုန္႔ဟင္းခါး ေပၚေပါက္ျပီး ျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ တဖန္ ပ်ဴျမိဳ႕ေဟာင္းမ်ား တူးေဖၚရာတြင္ ဆန္မႈန္႕ႏွင့္ အခ်ဥ္ေဖါက္ျပဳလုပ္ေသာ ကိရိယာအမ်ားအျပား တူးေဖၚ ရရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထမင္းအစားထိုး၊ ဆန္ျဖင့္ျပဳလုပ္သည့္ မုန္႕ႏွင့္ မုန္႔ဟင္းခါး ေပၚေပါက္ေနခဲ့ ႏို္င္ေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ ဆြဲၾကသည္။ ထို႕အျပင္ မုန္႔ဟင္းခါး သမို္င္းကို စနစ္တက် သုေတသန ျပဳရန္ ၾကိဳးစားခဲ့ေသာ ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္ညြန္႕၏ အဆိုအရ၊ မုန္႕ဟင္းခါး ခ်က္နည္းသည္ ေရွးနန္းတြင္း ဟင္းခ်က္နည္းမ်ိဳးစံု စာရင္းတြင္ ရွာမေတြ႕ ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ သာမန္ အရပ္သား လူအမ်ားတို႕ ၏အစားအစာ သာျဖစ္ ႏိုင္ေၾကာင္း။ ထုိ႕ေၾကာင့္ပင္ မည္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္မွ် အေရးတယူ မွတ္တမ္း မတင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ဆိုသည္။
ေယ်ဘူယ်အသံုးျပဳေသာပစၥည္းမ်ား

• မုန္႕ဖတ္
• ငါးအျဖစ္ (ငါးခူ၊ ငါးက်ည္း၊ ငါးၾကင္း၊ ငါးသေလာက္၊ ငါးေရႊ)အျပင္ အျခားေသာငါးမ်ား လည္းအသံုးျပဳေလ့ ရွိသည္။ ငါးႏွစ္မ်ိဳး သို႕မဟုတ္ သံုးမ်ိဳးစပ္ အသံုးျပဳျခင္းသည္ ငါးတစ္မ်ိဳးတည္း အသံုးျပဳျခင္း ထက္ ပိုေကာင္းသည္ ဟုဆိုသည္။
• ငါးရွားပါးေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ၾကက္သား၊ အမဲသားတို႕ကို အသံုးျပဳ ေလ့ရွိသည္။
• ဆီ
• ငံျပာရည္
• အခ်ိဳမႈန္႕
• ဆား
• နႏြင္းမႈန္႕
• ငွက္ေပ်ာအူ
• ဆန္ေလွာ္မႈန္႕
• ၾကက္သြန္နီ
• ၾကက္သြန္ျဖဴ
• ပဲမႈန္႕
• ခ်င္း
• ငရုတ္ေကာင္း
• စပါးလင္

အသံုးျပဳေသာ ပစၥည္းအမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ ခ်က္လုပ္နည္း အေပၚတြင္ လည္ေကာင္း ေဒသအလုိက္ ရရွိႏိုင္မႈ ေပၚတြင္ လည္ေကာင္း မူတည္၍ ကြဲျပားေလ့ရွိသည္။

တြဲဖက္စားသံုးေလ့ရွိေသာပစၥည္းမ်ား

• အေၾကာ္မ်ိဳးစံု(ပဲေၾကာ္၊ ဘူးသီးေၾကာ္၊ ငါးဖယ္ေၾကာ္၊ ၾကက္သြန္ေၾကာ္၊ မႏၲေလးပဲေၾကာ္)
• နံနံပင္
• ေရွာက္သီး၊ သံပုရာသီး
• ပဲသီး
• ခရမ္းခ်ဥ္သီး
• ငရုတ္သီးအေလွာ္မႈန္႕
• ၾကက္သြန္ျမိတ္
• ၾကက္ဥ၊ ဘဲဥ
• ပဲေသြး
• ငါးသေလာက္ဥ
• အီၾကာေကြး

ေဒသအလိုက္မုန္႔ဟင္းခါးမ်ား

ဆိုင္တုိင္းတြင္ ေဒသခ်က္ဟန္ကို တပါတည္း ေရးထားေလ့ရွိသည။္
ျမန္မာႏိုင္ငံ ေဒသအသီးသီးတြင္ ခ်က္လုပ္နည္းႏွင့္ အသံုးျပဳေသာ ပစၥည္းမ်ား ကြဲျပားမႈေၾကာင့္ အရသာ ႏွင့္ အျပင္အဆင္ လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပား ၾကသည္။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ရန္ကုန္ႏွင့္ ဧရာဝတီျမစ္ဝကြ်န္းေပၚ ေဒသဟန္ မုန္႔ဟင္းခါးမ်ားမွာ လူၾကိဳက္အမ်ားဆံုး ျဖစ္သည္။

• ရန္ကုန္မုန္႔ဟင္းခါး
• ေျမာင္းျမမုန္႔ဟင္းခါး
• ပုသိမ္မုန္႕ဟင္းခါး
• ဘုိကေလးမုန႔္ဟင္းခါး
• ဟသၤာတမုန္႕ဟင္းခါး
• ဖ်ာပံုမုန္႔ဟင္းခါး
• အင္းေလးမုန႔္ဟင္းခါး
• ေတာင္ငူမုန္႔ဟင္းခါး
• ရခိုင္မုန္႔ဟင္းခါး (အာပူလွ်ာပူ)
• ထားဝယ္မုန္႔ဟင္းခါး
• တပင္တိုင္မုန္႔ဟင္းခါး

မုန္႔ဟင္းခါးယဥ္ေက်းမႈ
မုန္႔ဟင္းခါးသည္ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕ အစည္းအတြင္းတြင္ နက္ရိႈင္းစြာ အျမစ္တြယ္ေနျပီး ျဖစ္ေသာ အစားအစာ ျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ ေနရာ၊ ေဒသ၊ အခ်ိန္အခါ မေရြး ရႏိုင္ေသာ အစားအစာ ျဖစ္သည္။ နာမည္ေက်ာ္ ဆိုင္ၾကီး၊ ကနားၾကီး မ်ားတြင္ သာမက၊ လမ္ေဘး ပလက္ေဖါင္းေပၚရွိ ဆိုင္ငယ္ မ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ဆိုင္းထမ္း၊ ေခါင္းရြက္ဗ်တ္ထိုး၊ လက္တြန္းလွည္း၊ ဆိုက္ကား မ်ားျဖင့္ လွည့္လည္ ေရာင္းခ်သူမ်ား ထံတြင္ လည္ေကာင္း ဝယ္ယူ ရရွိႏိုင္သည္။ ျမိဳ႕ၾကီးအခ်ိဳ႕ရွိ ကားဂိတ္၊ သေဘၤာဆိပ္၊ ဘူတာရံု အစရွိသည့္ လူစည္ကားရာ အရပ္မ်ားတြင္ ၂၄နာရီ ပတ္လံုး ေရာင္းခ်သည့္ ဆိုင္မ်ား ရွိေလ့ ရွိသည္။
ထို႕အျပင္ မုန္႔ဟင္းခါးသည္ လူမ်ိဴး၊ ဘာသာမေရြး စားသံုးႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ အလွဴမဂၤလာ၊ ဆြမ္းေကြ်း ကဲ့သုိ႕ သာေရး မ်ားမွ အသုဘရႈ၊ နာေရး အထိ မပါမျဖစ္ေသာ အစားအစာ ျဖစ္သည္။ ယခုအခါတြင္ မုန္႔ဟင္းခါးသည္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္၊ အေျခခ်ရာ စကၤာပူ၊ ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယား၊ ျဗိတိန္၊ အေမရိကန္ ႏွင့္ အျခားကမာၻ႕ ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားသို႕ ျမန္မာမ်ားႏွင့္ အတူ ပ်ံႏွံ႔ ေရာက္ရွိ လာခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ျပည္ပေစ်းကြက္ အတြက္ အထူးရည္ရြယ္ ထုတ္လုပ္လာေသာ အသင့္ခ်က္ျပဳတ္ႏိုင္သည့္ မုန္႔ဟင္းခါးေျခာက္ထုတ္ မ်ားလည္း ေပၚေပါက္ လာခဲ့သည္။
ဆက္စပ္ၾကည့္ရႈစရာ
မုန္႔ဟင္းခါး ခ်က္နည္း
ကိုးကား
Myanmar Travel Information, Monhinga Article
History of Monhinga, Dr Khin Maung Nyunt
စားျမိန္ဝိုင္း၊ ေဒၚေအးၾကိဳင္ႏွင့္ ေဒၚအမာနီ

ေရႊအိမ္စည္စာၾကည့္တိုက္