ေမာ္ဒန္သေဘာတရား

ေမာ္ဒန္သေဘာတရားဆိုတာ..?
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬
ABSTRACTION

လက္တင္ဘာသာစကားမွ ဆင္းသက္လာၿပီး “ထုတ္ႏႈတ္ယူသည္” ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ စာေပအရာတြင္ အရာဝတၳဳတို႔၏ ရွိရင္းစြဲ အနက္မွ အခ်ိဳ႕ဂုဏ္ရည္တို႔ကို တင္စားေဖာ္ၾကဴးျခင္းျဖစ္သည္။ "Abstract Art" တို႔၏ သီအိုရီကို ကိုယ္စားျပဳသည္။



ALLUSION

လက္တင္ဘာသာစကားမွ သက္ဆင္း၍ “ကစားသည္၊ ရည္ညႊန္းသည္” ဟု မူလ အဓိပၸါယ္ရွိသည္။ စာေပအရာတြင္ တိုက္႐ိုက္မေဖာ္ျပပဲ တစ္ဆင့္ခံအသိ စကားအဖြဲ႔၊ အလကၤာမ်ားကိုေခၚသည္။ ထိုသို႔ ကဗ်ာမ်ားကို "Allusive Poem"ဟုေခၚသည္။



AMBIVALENCE

လက္တင္ဘာသာစကားမွ ဆင္းသက္၍ “ႏွစ္မ်ိဳးလံုး ခိုင္မာသည္” ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအတြက္ ျဖစ္ေပၚခံစား ဆန္႔က်င္ဘက္ စိတ္အေျခအေနမ်ားကို ေခၚေဝၚေသာ စကားလံုးအျဖစ္ စာေပအရာတြင္ လူသိမ်ားသည္။“ဖ႐ိုက္”၏ စိတ္ပညာ သီအိုရီအရ အခ်စ္၊ အမုန္း ၿပိဳင္တူယွဥ္တြဲ ခံစားမႈကို ေခၚသည္။

(Love, Hate Ambivalency) သည္လည္း လူ႔သဘာဝတြင္ အေရးပါသည္။(ဆန္႔က်င္ၿပိဳင္တူသေဘာ)



ANCHRONISM

ဂရိစကားလံုး “Anakhronismos"မွ ဆင္းသက္လာၿပီး “အခ်ိန္ကာလ၊ ေနာက္သို႔”ဟု မူလအဓိပၸါယ္ရသည္။ ကာလလြဲေခ်ာ္တင္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ စာေပအရာတြင္"Anchronism"မ်ားပင္ျဖစ္သည္။

ဥပမာ-ရွိတ္စပီးယား၏ ဂ်ဴးလီယက္ဆီဇာျပဇာတ္တြင္ “၃ နာရီထိုးၿပီ”ဟူေသာ စကားလံုး၊ ဂ်ဴးလီယက္ဆီဇာေခတ္တြင္ နာရီမေပၚေသးေပ။ အေျခအေနႏွင့္ အခ်ိန္အခါကို အံလြဲတင္ျပမႈ၊“ဘားနတ္ေရွာ၊ မက္တြိန္း” စသူတို႔ အသံုးမ်ားသည္။



APOLLONION

ဂႏၱဝင္ဝါဒ "Classicism"ႏွင့္ နီးစပ္ႏွီးႏြယ္ေသာ စာေပသေဘာတရားျဖစ္သည္။ ဂရိနတ္ဘုရား"Apollo" အမည္ကို အစြဲျပဳ၍ ဤစကားလံုးျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ ယဥ္ေက်းျခင္း၊ ဆင္ျခင္နည္းလမ္းက်ျခင္းစေသာ သေဘာလကၡဏာေဆာင္သည္။



BLANK VERSE

ျပင္သစ္စကားလံုး "Blanc"မွ ဆင္းသက္လာၿပီး မူရင္းအဓိပၸါယ္မွာ “အျဖဴ” ျဖစ္၍ မည္သို႔ေသာ ျဖည့္စြက္ခ်က္ကိုမွ မျပဳဘဲ အျဖဴထည္အတိုင္း ထားသည္ဟူေသာ သေဘာကိုေဆာင္သည္။ "Blank Verse" ဆိုသည္မွာ ကာရံမဲ့ကဗ်ာကို ဆိုလိုသည္။ဖိသံ၊ ေဖာ့သံမ်ား အားထားၿပီး ရွိတ္စပီးယားျပဇာတ္မ်ားႏွင့္ မီလ္တန္၏ မဟာကဗ်ာမ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။



CATACHRESIS

ဂရိဘာသာစကားမွ ဆင္းသက္လာၿပီး “စကားလံုးလႊဲသံုးျခင္း” ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ လွပေသာ အလကၤာမ်ားစြာကို ျဖစ္ေပၚေစသည့္ နည္းစနစ္တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ေရးသင့္သည္ဟု လူသိမ်ားေသာစကားလံုးအတိုင္းမေရးဘဲ ထုိအဓိပၸါယ္ကိုပင္ အျခားစကားလံုးသံုး၍ ထိုးေဖာက္ေရးသားျခင္းျဖစ္သည္။



DIONYSIAN

ဂရိလူမ်ိဳးမ်ား ကိုးကြယ္ေသာ ဝိုင္နတ္ဘုရာ၏ အမည္ကို အစြဲျပဳ၍ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ဇာတိစိတ္၊ ဗီဇအမူအက်င့္ (အ႐ိုင္းသဘာဝ) ကို ကိုယ္စားျပဳသည္။ ဂႏၱဝင္ဝါဒသေဘာကိုေဆာင္သည့္ "Apollonion" ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ အႏုပညာအရာတြင္ ေမာ္ဒန္သေဘာေဆာင္သည္ဟု ယူဆဖြယ္ရာျဖစ္သည္။



FREE VERSE

လြတ္လပ္ေသာ ကာရံစနစ္ျဖင့္ေရးေသာ အမ်ိဳးအစားျဖစ္၍ "Verse Libre"ဟုလည္း ေရးေလ့ရွိသည္။ ၁၉ ရာစုေနာက္ပိုင္း ျပင္သစ္ႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သေကၤတဝါဒီမ်ားက ေခတ္စားေအာင္ အသံုးျပဳလာႏိုင္ၾကသည္။ အဂၤလန္တြင္ "Walt Whitman" သည္ လြတ္လပ္ကာရံကဗ်ာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထင္ရွားသည္။



WORD COMBINATION

စာေပအႏုပညာတြင္ အေရးပါလွသည့္ “စကားလံုး အတြဲအဆက္” ကို ဆိုလိုသည္။ ေဝဖန္ေရးဝါဒီမ်ား၏ စကားလံုးစိစစ္မႈ ပံုသ႑ာန္ ငါးမ်ိဳးအနက္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ "Word Combination" သည္ ေဝဖန္ေရးဆရာမ်ား ျပညႊန္းေသာ စံနမႈနာမ်ားပင္ျဖစ္သည္။~~~~~~~~~~။



တာရာမင္းေဝ