တရားဒါန..

ေရေရရာရာမသိပဲ သူတစ္ပါးမေကာင္းေၾကာင္းကို မေျပာမိေစနဲ႔
ကိုယ္ထင္သလိုမဟုတ္ခဲ့ရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ရွက္ဖို႔ေကာင္းတယ္
အလကားေနရင္းသူမ်ားခ်မ္းသာၾကီးပြားတာ မနာလိုမျဖစ္ေစနဲ႔
မုဒိတာစိတ္ကို မထားႏုိင္ရင္ ကိုယ့္ဘာသာပဲ ပူေလာင္ဆင္းရဲတတ္တယ္
သူတစ္ပါးေကာင္းစားေနတာ ျမင္ရရင္ ၾကည္ႏူးေပ်ာ္ရႊင္လိုက္ပါ
မနာလို မုန္းတီးျခင္းေတြအစား ၾကိဳးစားလိုစိတ္ကိုသာ ေမြးျမဴပါ
ကိုယ့္ရန္သူကို စိတ္ထဲမွာ ေမြးျမဴမထားနဲ႔
မခြင့္လႊတ္ႏုိင္ဘူးဆိုရင္ေတာင္ စိတ္ထဲကေန အျပီးစြန္႔လႊတ္လိုက္ပါ
သူတစ္ပါးကို စိတ္ဆင္းရဲေအာင္လုပ္ရင္ အရင္ဆံုးစိတ္ဆင္းရဲရမွာကကိုယ္ပါ
သူတစ္ပါးအက်ိဳးကို ပ်က္စီးေအာင္လုပ္ရင္ အရင္ဆံုး ထိခိုက္ပ်က္စီးမွာ ကိုယ္ပါ
သူတစ္ပါးကို မုန္းတီးရင္ အရင္ဆံုးပူေလာင္ရမွာ ကိုယ္ပါ
သူတစ္ပါးကို မေကာင္းေျပာရင္ အရင္ဆံုးမေကာင္းေျပာခံရမွာကကိုယ္ပါ
ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ကိုယ္လက္ညွိဳးထိုးလိုက္တုိင္း
က်န္တဲ့လက္ေလးေခ်ာင္းက ကိုယ့္ကို ျပန္ထိုးသလို
သဘာ၀ ေလာကၾကီးက တန္ျပန္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ေပးေလ့ရွိတဲ့အတြက္ပါပဲ ။

တရားဒါန..

၁၄၃။ေမး။ ။ IQ ဆိုတာဘာလဲ..?IQ ျမင့္မားဖို ့ဘာေတြလိုမလဲ??

၁၄၃။ေမး။ ။ IQ ဆိုတာဘာလဲ..?IQ ျမင့္မားဖို ့ဘာေတြလိုမလဲ??

အိုင္က်ဴဆိုတာဘာလဲဆိုတာကို လြယ္လြယ္ေျပာ ရရင္ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေတြးေတာႏိုင္စြမ္း၊ ဆင္ျခင္ စဥ္းစားႏိုင္စြမ္းကို ပိုင္းျဖတ္ျခင္းလို႔ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အိုင္က်ဴဆိုတာ သိပၸံနည္းက်တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ေပမယ့္ အဓိပၸာယ္အတိအက် ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ခက္ခဲပါ တယ္။

အိုင္က်ဴဆိုတာ အသိဉာဏ္ျမင့္မားမႈကို စမ္းသပ္ တယ္ဆိုေပမယ့္ ‘‘ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈ’’ နဲ႔လည္း သက္ဆိုင္ေနပါတယ္။ အသိဉာဏ္ကို ပုံေသသတ္မွတ္ တိုင္းတာဖို႔ဆိုတာလည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အသိဉာဏ္ကိုတိုင္းတာရင္ သူနဲ႔ဆက္ႏႊယ္ေနတာေတြ ကိုလည္း တိုင္းတာရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စံတစ္ခုထား ၿပီး အိုင္က်ဴကိုစစ္ေဆးၾကတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ အိုင္က်ဴစစ္ေဆးျခင္းဆိုတာ ဉာဏ္ရည္ထက္ျမက္မႈ၊ သြက္လက္မႈကို တိုင္းတာစစ္ေဆးျခင္းလို႔လည္း ေျပာ ႏိုင္တယ္။ ဒီလိုစစ္ေဆးရာမွာ အသက္အ႐ြယ္အပိုင္း အျခားအရ ကြာျခားခ်က္ျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ အသက္ အ႐ြယ္ခြဲျခားစစ္ေဆးမႈကိုလည္း ျပဳလုပ္ေလ့ရွိတယ္။ တကယ့္ကို အိုင္က်ဴျမင့္မားသူေတြကေတာ့ အသက္ အ႐ြယ္အပိုင္းအျခားဆိုတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ၾကတာမ်ားတယ္။

အိုင္က်ဴျမင့္တယ္ဆိုတာကို အမွတ္ သုညကေန ၂ဝဝ ေက်ာ္အထိေပးၿပီး တိုင္းတာေလ့ရွိတယ္။ သူ႕အခ်ိဳးကေတာ့ စိတ္သက္နဲ႔ ေမြးအသက္ကို ႏႈိင္း ယွဥ္တာမ်ားတယ္။ စိတ္သက္ MA (Mental Age) ရဲ႕ အဆ ၁ဝဝ ကို လက္ရွိေရာက္ေနတဲ့ေမြးသက္ CA (Chnronological Age) နဲ႔စားရင္ သူ႕ IQ အေျဖထြက္ တယ္လို႔ဆိုတယ္။

IQ = Mental Age / Chronological Age x 100

အိုင္က်ဴ = စိတ္သက္ / ေမြးသက္ x ၁ဝဝ

ဒါကိုျပန္ရွင္းရရင္ ကိုယ္က အသက္ ၅ဝ ဆိုပါ ေတာ့။ ဉာဏ္ရည္ (စိတ္သက္) က ပ်မ္းမၽွ ၄၄ ပဲရတဲ့ လူတစ္ေယာက္ကို တြက္ၾကည့္ရင္ သူ႕အိုင္က်ဴက ဒီလို အေျဖထြက္မယ္။

၁ဝဝ x ၄၄ / ၅ဝ = ၈၈

အိုင္က်ဴရမွတ္ ၈၈ ဆိုတာ နိမ့္တယ္လို႔ေျပာရမယ္။

အိုင္က်ဴရမွတ္ ၁ဝဝ ဆိုတာ ပ်မ္းမၽွ ပုံမွန္ရမွတ္ လို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။ အိုင္က်ဴရမွတ္ ၁ဝဝ ေက်ာ္ ရင္ သူ႕အသက္ထက္ျမင့္တယ္၊ ၁ဝဝ ေအာက္ေရာက္ ရင္ နိမ့္တယ္လို႔ေျပာႏိုင္တယ္။ အိုင္က်ဴရမွတ္ဟာ လူႀကီးေတြဆိုရင္ ၂ဝဝ မွတ္၊ ကေလးဆိုရင္ ၂၅ဝ မွတ္ေလာက္အထိ အျမင့္ဆုံးအေနနဲ႔ သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္။

အိုင္က်ဴျမင့္မားဖို႔ ေလ့က်င့္ႏိုင္ပါတယ္။ — with Shwe Arlu and 2 others.

ေမး။ ေလာကမွာဖံုးကြယ္မရတဲ ့အရာသံုးခုက...??

ေမး။ ေလာကမွာဖံုးကြယ္မရတဲ ့အရာသံုးခုက...??
ေလာကမွာ ဖံုးကြယ္လို႔မရတဲ့ အရာ(၃)ခု
===========================
၁။ ပညာမတတ္တာ။
၂။ဆင္းရဲတာ နဲ႔။
၃။ခ်စ္တာပါ။
.............................................
ဒီသံုးခုက ဖံုးကြယ္ေလေလ ေပၚလြင္ေလပါ။

ေလာကမွာ လက္မလႊတ္သင့္တဲ့ အရာ(၃)ခု။
=============================
၁။ ယံုၾကည္မႈ
၂။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔
၃။ ႐ိုးသားမႈပါ
လက္လႊတ္ေလ[ေနာင္တ]ရေလမို႔ပါ။

ေလာကမွာ ဆိုင္းငံ့ထားလို႔မရတဲ့ အရာ(၃)ခု။
==============================
၁။ အသက္
၂။ အခ်ိန္နဲ႔
၃။ ခ်စ္ျခင္းပါ
ဆိုင္းငံ့ ထားေလ ကြာေဝးသြားတတ္လို႔ပါ။

ေလာကမွာ ေဆာင္ထားရမဲ့ အရာ(၃)ခု။
===========================
၁။ ေလးစားမႈ
၂။ ႐ိုးေျဖာင့္မႈနဲ႔
၃။ ခင္မင္ေဖာ္ေရြမႈပါ
ေဆာင္ထားေလ ေနာင္တကင္ေလမို႔လို႔ပါ။

ေလာကမွာ ေနာက္ကိုမေရႊ႕သင့္တဲ့ အရာ(၃)ခု။
===============================
၁။ အလွဴအတန္း
၂။ မိဘကိုေက်းဇူးဆပ္ျခင္းနဲ႔
၃။ ခ်စ္ျခင္းပါ
ေနာက္ကိုေရႊ႕ေလ
ေနာက္ေရႊ႕ေလ ေနာင္တရေလမို႔ပါ။ — with Shwe Arlu and 2 others.

ေမး။ မွန္ၾကည့္ျပီးျပီလား....ဘယ္လိုၾကည့္မလဲ???

ေမး။ မွန္ၾကည့္ျပီးျပီလား....ဘယ္လိုၾကည့္မလဲ???

မွန္ .... လူတိုင္း ၾကည့္ဖူး ၾကပါသည္ ။
ဘာလို. ၾကည့္တာလဲ လို့ ဆိုပါ လ်ွင္ ..
အမွန္အတိုင္း ၿမင္ခ်င္လို့ ၾကည့္တာ ဟု ေၿဖရ ေပမည္ ။ ကိုယ့္ ကို ကိုယ့္ အမွန္အတိုင္းၿမင္ခ်င္ ၊ သိခ်င္သည္မွာ လူတိုင္းပင္ ။ သို့ ေသာ္ အမွန္ကို ၾကည့္ ခ်င္၍ မွန္ ၾကည့္ ၿပီး ၊ အမွန္ကို ဖံုးကြယ္ပစ္တတ္သည္မွာလဲ လူ့ သဘာ၀ တစ္ခုပဲ ၿဖစ္ေနၿပန္ပါသည္ ။။
က်ေနာ္ဖတ္ဖူးတဲ ့ပံုျပင္ေလးတစ္ပုဒ္ေျပာျပမယ္...တခါက

ေခြးေလးႏွစ္ေကာင္က အခန္းတစ္ခုထဲကုိ ေရွ ့ဆင့္ေနာက္ဆင့္
ဝင္သြားတယ္။
အတန္ၾကာမွာ ေခြးတစ္ေကာင္အျမီးေလးႏွံ ့ျပီး အခန္းထဲမွ ျပန္ထြက္
လာပါတယ္။ေနာက္ေခြးေလးတစ္ေကာင္ကေတာ့ ေဒါသတၾကီးမာန္ဖီျပီး
ျပန္ထြက္လာတယ္။

ဒီလုိ တစ္ေကာင္ေပ်ာ္ရႊင္၊ က်န္တစ္ေကာင္ ေဒါသထြက္ေနေသာ
ေခြးႏွစ္ေကာင္ရဲ ့ အျဖစ္အပ်က္ကုိ လူတစ္ေယာက္က
ေတြ ့ျမင္သြားေတာ့ ဒီအခန္းက ဘာေၾကာင့္လဲဆုိျပီး
စူးစမ္းခ်င္စိတ္ျဖစ္လာတယ္။

အဲ ့ဒိလူလည္း အခန္းထဲ ဝင္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ
သူ အံၾသသြားပါေတာ့တယ္။အေၾကာင္းက ေခြးႏွစ္ေကာင္ဝင္ခဲ့တဲ့ အခန္းထဲမွာ ေနရာမလပ္မွန္ခ်ပ္မ်ားစြာ အျပည့္ရွိေနလုိ ့ပါပဲ။

အျမီးေလးႏွံ ့ျပီးေပ်ာ္ရြင္ေနတဲ့ေခြးေလးက ေပ်ာ္ရြင္ေနတဲ့ေခြး
ေပါင္းမ်ားစြာကုိ မွန္ေတြေပၚမွာ ေတြ ့ျမင္ပါမယ္...။

ေဒါမာန္ဖီလုိ ့ေဟာင္သံျမည္တဲ့ေခြးကလည္း ထပ္ရင္းတူမွ်
မာန္စြယ္ထေနတဲ့ ေခြးမ်ားစြာကုိ ေတြ ့ျမင္ရမွာပါပဲ...။

က်ေနာ္တုိ ့ ေလာကၾကီးကုိ ရႈ ့ျမင္သလုိ ေလာကၾကီးကလည္း
ေရာင္ျပန္ဟပ္မွာပါဘဲ...။

ေလာကၾကီးကုိ ဘယ္လုိၾကည့္ဖုိ ့ စဥ္းစားမိပါသလဲ မိတ္ေဆြ....... ပံုထဲမွာေတာ့ အမွန္ကိုအမွန္တိုင္းမျမင္ဘဲ.... ကိုယ္ထင္တာကိုယ္ေရးထားတဲ ့ပံုေလးပါ...မိတ္ေဆြေကာ...မွန္ၾကည့္ျပီးျပီလား....???

၈၈ ေမး။ မွန္ၾကည့္ျပီးျပီလား....ဘယ္လိုၾကည့္မလဲ???
https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.813268022016824&type=1— with Shwe Arlu and 2 others.

ေမး ။ ။ ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ ဘာလဲ? က်င့္ၾကံလို ေကာရလား..? ယံုၾကည္စရာလား...?

ေမး ။ ။ ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ ဘာလဲ? က်င့္ၾကံလို ေကာရလား..? ယံုၾကည္စရာလား...?

ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ ဆရာၾကီးဦးဂုိအင္ဂါ အသုံးအႏႈန္းနဲ႕ ေျပာရရင္ ဘဝတေလ်ာက္ေနနည္းအတတ္ပညာ art of living ပါ။ သုံးသူအေပၚ မူတည္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာေတာ့ ရုပ္ဝတၳဳၾကြယ္ဝမႈ တခုထဲ ေဇာင္းမေပးဘဲ အျပစ္ကင္းတဲ႕ စိတ္ခ်မ္းသာမႈပါ တြဲဖက္တယ္။ ေအာက္အဆင့္မွာ သူမ်ားေတြလုိ ေစာင့္ထိန္းမႈ ျဖစ္တာမုိ႕ ဘာသာလား၊ ဒႆနိကလား၊ အက်င့္လား မကြဲေပမယ့္ ပညာပုိင္းေရာက္တဲ႕အခါ လြတ္ေျမာက္မႈ ျဖစ္သြားလုိ႕ တူသူမရွိ သီးသန္႕ျဖစ္သြားပါတယ္။

မယုံရင္ တူတဲ႕အေတြးအေခၚ ဘာသာ အက်င့္ ယုံၾကည္ခ်က္ ၾကိဳက္ရာရွာၾကည့္ပါ။ အဲလုိ လြတ္ေျမာက္ဖုိ႕ သြားရာလမ္းေၾကာင္း မွန္ေနမွ ေအာက္ထစ္ ဗုဒၶဘာသာ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ သီလ သမာဓိ ပညာ မဂၢင္ရွစ္ပါး ျဖစ္ပါတယ္။

ေလာကုတၱရာ အျမင္နဲ႕ မဟုတ္ဘဲ ေလာကီအျမင္နဲ႕ကုိ အဲဒီေဘာင္ လက္ကုိင္ျပဳရင္ ဘုရားထားခဲ႕တဲ႕ လမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္တယ္။

ဥပမာ အရက္ေလး တျမျမနဲ႕ သမၼာသမာဓိ မျဖစ္ဘူး။ ၾကက္သက္ ဝက္သတ္ သူတပါး သားမယား ျပစ္မွားေနျပီး တရားအားထုတ္လုိ႕ မရဘူး။ ဟုိဟုိဒီဒီ ေတြးေခၚေန သံသယမ်ားေနရင္ တရားမျဖစ္ဘူး။ ျဖစ္ျခင္းျဖစ္ မိစာၦဒိဠိျဖစ္မယ္။ ဘုရားလက္ထက္က ပါရမီရွင္ေတြနဲ႕ မႏႈိင္းနဲ႕ေပါ့ဗ်ာ။

ယံုလည္းရတယ္မယံုလည္းရတယ္၊က်င့္ခ်င္က်င့္မက်င့္လည္းရတယ္ — with Shwe Eaim Si and Shwe Eaim Si.

အားကစားသမားမ်ားအတြက္ ေထာပတ္သီး

အားကစားသမားမ်ားအတြက္ ေထာပတ္သီး
========================

 ေထာပတ္သီးတြင္ ဗိုက္တာမင္ဘီ၊ ဗိုက္တာမင္အီးႏွင့္ ဦးေႏွာက္ကိုအေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစသည့္ ကိုလင္း (cho-line) ဓါတ္တို႔ပါဝင္သည္။
ေၾကးနီ (copper) ၊ သြပ္ (zinc) စသည့္ သတၲဳဓါတ္မ်ားအျပင္ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္စဥ္မ်ားကို ကာကြယ္သည့္ ဓါတ္တိုးဆန္႔က်င္ (antioxidant) ပစၥည္းမ်ားစြာပါဝင္သည္။

- ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ေစသည့္ ကိုလက္စထေရာ (LDL ) နည္းပါးၿပီး အက်ိဳးျပဳ ကိုလက္စထေရာ (HDL) ေပါမ်ား သည့္ ေထာပတ္သီးသည္ ႏွလံုးက်န္းမာေရးကိုအေထာက္ အကူျဖစ္ေစၿပီး အားကစားသမားမ်ားအတြက္ သက္ လံုေကာင္းေစသည့္ အက်ိဳးေက်းဇူး ရရွိေစသည္။

- ေလ့လာမႈမ်ားအရ ေထာပတ္သီးမၾကာခဏစားသံုးသူ မ်ားတြင္ ခါးအတိုင္း (waist size) ေလ်ာ့နည္းေလ့ရွိၿပီး ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ႏွင့္အရပ္အခ်ိဳး (body mass index ) လည္း အခ်ိဳးက်မွ်တေလ့ရွိသည္ကိုေတြ႕ရသည္။

- ေထာပတ္သီးတြင္ပါဝင္ေသာ phenolic ျဒပ္ ေပါင္းမ်ားက ေသြးေၾကာေရာင္ရမ္းမႈဒဏ္ရာမ်ားႏွင့္ ေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါမ်ား မျဖစ္ ေအာင္ကာကြယ္ေပးႏိုင္ သည့္ အတြက္ ႏွလံုးေသြးေၾကာ၊ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာမ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္းတို႔မွကင္းေဝးေစ သည္။

- ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမွ ရရွိေသာ polyphenol ျဒပ္ေပါင္းမ်ားႏွင့္ carotene ဓါတ္မ်ားသည္ အဆီ တြင္သာေပ်ာ္ဝင္ႏိုင္သည့္အရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ခႏၶာကိုယ္မွ ယင္းဓါတ္မ်ားကိုစုပ္ယူႏိုင္ရန္ အဆီ လိုအပ္သည္။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားကို ေထာပတ္သီး ေရာစပ္၍ စားေသာက္ျခင္းျဖင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားက ေပးစြမ္းသည့္ အာဟာရမ်ားအျပည့္အဝရရွိေစသည္။

ေဇာ္ကို
Source:Runners'World
Health Updates Journal Vol.2, No.35 —

ဆံပင္ကၽြတ္ျခင္းကို ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ အစားအစာမ်ား

ဆံပင္ကၽြတ္ျခင္းကို ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ အစားအစာမ်ား
=============================
ငါး၊ဥ၊ပဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး

ဆံပင္မ်ား က်န္းမာ သန္စြမ္း လာေစရန္ ပရိုတိန္းဓါတ္ ၾကြယ္၀ေသာ အစားအစာမ်ား စားေပး ရမည္။ ငါး၊ ၾကက္၊ အသည္းအျမစ္၊ ဥ၊ ခ်ိစ္၊ ဗာဒံသီး၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ တို ့ဖူး တို ့ကို စားသံုး ေပးႏိုင္သည္။ ၄င္းတို ့သည္ ပရိုတိန္းဓါတ္ မ်ားၿပီး အဆီဓါတ္ နည္းေသာေၾကာင့္ စိတ္ခ်စြာ စားသံုးႏိုင္သည္။

သံဓါတ္ပါေသာ အစားအစာမ်ား

စြန္ပလြန္သီး၊စပ်စ္သီးေျခာက္၊ ခ်ယ္ရီသီး၊ အစိမ္းရင့္ရင့္ အရြက္ဖားဖား အရြက္မ်ားသည္ သံဓါတ္ ေပါမ်ား ၾကြယ္၀ ေသာ အစားအစာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဗီတာမင္ စီသည္ သံဓါတ္ စုပ္ယူ ႏိုင္မႈ စြမ္းရည္ကို ျမွင့္တင္ေပးသည္ ျဖစ္ရာ လိေမၼာ္သီး၊ စေတာ္ဗယ္ရီသီး၊ သံပုရာသီး မ်ားသည္ ဆံပင္ကၽြတ္ျခင္းအတြက္ ကာကြယ္ရန္ အားကိုးရမည့္ အစားအစာမ်ား ျဖစ္သည္။

ပဲပင္ေပါက္

ပဲပင္ေပါက္၊ သခြားသီး၊ ငရုတ္ေကာင္းအနီ/အနက္၊ အာလူး စသည္တို ့ကို စားသံုးေပးပါ။ ၄င္း တို ့ကို ေက်ာ္ေလွာ္ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္းထက္ သဘာ၀အတုိင္း စားသံုးျခင္းက အာနိသင္ ပို၍ ျပည့္၀ေစသည္။

ပင္လယ္စာ

ဆံပင္ဓါတ္ အားနည္းေသာ သူမ်ားကို ေလ့လာရာတြင္ ဇင့္ဓါတ္ ခ်ိဳ ့တဲ့ေနေၾကာင္း ေတြ ့ရ သည္။ ဇင့္ဓါတ္ သည္ ဆံႏြယ္ ေျခရင္းရွိ တြင္းမ်ားႏွင့္ ကပ္ညိေနရန္ စီမံသည္။ ဇင့္ဓါတ္ အား နည္းပါက ဆံပင္မ်ား ကၽြတ္ျခင္းကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ဇင့္ဓါတ္ မ်ားစြာပါေသာ အမဲသား၊ ပုဇြန္၊ အခြံမာသီး၊ ကႏုကမာ၊ ၾကက္၊ ဘဲ စသည့္ ေရေမြး တိရစာၦန္မ်ား စားသံုးႏို္င္သည္။

အာလူး

အာလူးကို ဖုတ္စား ျပဳတ္စားပါ။ ေက်ာ္မစားပါႏွင့္။ အားလူေၾကာ္၊ ဘာဂါတို ့သည္ ဆံပင္ တအား ကၽြတ္ေစေသာ အစားအစာမ်ား ျဖစ္သည္။ အေအး၊ အစပ္တို ့သည္လည္း ဆံပင္ ကၽြတ္ေစေသာ အစားအစာမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဆင္ျခင္ စားသံုးပါ။

ဆံပင္ ကၽြတ္ျခင္းကို အားေပး အားေျမွာက္ ျပဳေနေသာ အစားအစာမ်ားကို စားခ်င္ေသာ အာသီသေလး တစ္ခုထဲ ျဖင့္ မစားလိုက္ပါႏွင့္။ မိမိ ေန ့စဥ္ စားသံုးေနေသာ အစားအေသာက္ မ်ားထဲတြင္ ပရိုတိန္း၊ သံဓါတ္၊ ဇင့္ဓါတ္တို ့ပါ၀င္ေနရင္ ဆံေကသာ အတြက္ စိတ္ခ်ရၿပီ။ — 

လည္တိုင္အသားအေရလွပေစရန္

လည္တိုင္အသားအေရလွပေစရန္
=======================
(၁)လည္တိုင္တြင္ အစက္အေျပာက္ မ်ားရွိေနပါက ေဆးဖက္ဝင္အသား အေရသစ္ေဆးျဖင့္ (၁)ပတ္ (၁) ႀကိမ္ ပံုမွန္ေဆးေပးရပါမည္။

(၂)လည္တံု၊ဘယက္၊ ဆြဲႀကိဳးကဲ့သို႔ လည္တိုင္အလွဆင္ လက္ဝတ္ရတနာ တို႔သည္ လည္ပင္းမည္းေနသည့္ ေနရာကို ဖံုးလႊမ္းေစပါသည္။ သို႔ေသာ္ စိုထိုင္းဆမ်ားေသာေန႔မ်ားတြင္ မဝတ္ဖို႔ အထူးဂ႐ုစိုက္ရမည္။ အကယ္၍ ဝတ္မွ ျ ဖစ္မည့္အေနအထားမ်ိဳးဆိုလွ်င္ ေႄကြ၊ ပုလဲတို႔ကို ေရႊ၊ ေငြ၊ နစ္ကယ္ႏွင့္ ခတ္ထားေသာ အဆင္တန္ဆာမ်ား ကို ေရြးခ်ယ္သင့္သည္။

(၃)မ်က္ႏွာတြင္ မိတ္ကပ္ကို လိမ္း ေသာ္လည္း လည္တိုင္ကိုမူ Foun-dation သာ ေမး႐ိုးအထိ လိမ္းပါ။ မ်က္ႏွာႏွင့္လည္ပင္းအေရာင္ သိသိ သာသာကြဲလြဲမႈ မျဖစ္ေစရန္ မ်က္ႏွာ အသားအေရာင္ႏွင့္ ဆင္သည့္Foun-dation ကို ေရြးခ်ယ္ သံုးပါ။

(၄)လည္တိုင္တြင္ ေရေမႊးသံုးျခင္း သည္ ေနေရာင္ထဲ ထြက္သည့္အခါ တြင္ ယားယံစူးရွသလို ခံစားရေစၿပီး မိမိအေရျပား၏ Type ေပၚမူတည္ ၍ အစက္အေျပာက္မ်ား ျဖစ္ေစ တတ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ေနေရာင္မက် ႏိုင္ေသာေနရာမ်ား ဥပမာ ေသြးခုန္ တတ္သည့္ လက္ေကာက္ဝတ္၊တံ ေတာင္ဆစ္အတြင္းပိုင္း၊ ဒူးေနာက္ ႏွင့္ အတြင္းခံအဝတ္အတြင္းသို႔ ဂြမ္း စကေလးျဖင့္ ဆြတ္၍ လိမ္းေပးပါ။

(၅)ေရေသာက္ႏႈန္းနည္းလွ်င္ လည္ တိုင္အသားအေရကို ေျခာက္ေသြ႕၊ ၾကမ္းတမ္းေစၿပီး လည္တိုင္မ်ား တြန္႔ ျခင္းကို ျဖစ္ေစသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ေရ ဓာတ္ကို အလံုအေလာက္ျဖည့္ဆည္း ႏိုင္ရန္ တစ္ေန႔လွ်င္ အနည္းဆံုးေရ(၈)ခြက္ေသာက္ပါ။

(၆)အရြယ္မတိုင္မီ အိုမင္းမႈကို ဟန္႔ တားႏိုင္ေစရန္ မိမိအသားအေရအတြက္ 'အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္'ပါဝင္သည့္ ဗီတာမင္မ်ားကို မွီဝဲရပါမည္။ သို႔မွ သာ Free radical ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ ေစေသာအေရျပားပ်က္စီးမႈကို ကာ ကြယ္ႏိုင္မည္။

ေဒါန
Health Updates Journal Vol.2, No.36 —

ဘာေၾကာင့္ သြားဖံုးေသြးယိုရတာလဲ

ဘာေၾကာင့္ သြားဖံုးေသြးယိုရတာလဲ
=======================
(၁) ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရး လုပ္ ေဆာင္မႈနည္းျခင္းေၾကာင့္ အစာအ ႄကြင္းအက်န္ေတြက သြားဖံုးမွာ စုပံု ၿပီး ယင္းကတစ္ဆင့္ သြားဖံုေတြနီရဲ၊ ေရာင္ရမ္း၊ နာက်င္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။

(၂) သြားအေနအထား မမွန္ျခင္း၊ သြားမ်ားအေနအထား မမွန္လွ်င္ သြားသန္႔ရွင္းေရး လုပ္ရခက္ခဲၿပီး ယင္းသြားၾကားမွာ အစားအႄကြင္း အက်န္ေတြ ကပ္က်န္ကာ ယင္းမွ တစ္ဆင့္ သြားဖံုးေသြးယိုႏိုင္ပါတယ္။

(၃) သြားဖံုးတြင္ ဒဏ္ရာရျခင္း သြားတိုက္လွ်င္ အလြန္အကြ်ံဖိတိုက္ ျခင္းနဲ႔ သြားပြတ္တံအမာေတြ ေၾကာင့္ သြားဖံုးမွာ ဒဏ္ရာရၿပီး သြားဖံုး ေသြးယိုႏိုင္ပါတယ္။

(၄) ဗီတာမင္စီ ခ်ိဳ႕တဲ့လွ်င္ သြားဖံုး ေသြးယိုႏိုင္ပါတယ္။

(၅) ဗီတာမင္ေကခ်ိဳတဲ့လွ်င္ သြား ဖံုး ေသြးယိုႏိုင္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္က ဗီတာမင္ေကအဓိကရႏိုင္တဲ့ အရင္း အျမစ္ေတြမွာ အူတြင္းမွသဘာဝပိုး မႊားမ်ားမွျဖစ္ၿပီး ကာလၾကာရွည္ ပဋိ ဇီဝ ပိုးသတ္ေဆးေသာက္ေနရသူမ်ား တြင္ ယင္းပိုးမႊားမ်ား ပ်က္စီးကုန္ ကာ ဗီတာမင္ေကေလ်ာနည္းဓာတ္ ျဖစ္ၿပီး သြားဖံုးေသြးယိုႏိုင္ပါတယ္။

(၆) အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ေဟာ္မုန္း အေျပာင္းအလဲေတြေၾကာင့္ သြားဖံုး ေသြးယိုႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ အရြယ္ စတင္ေရာက္ခ်ိန္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ခ်ိန္၊ ေသြးဆံုးခ်ိန္၊ ရာသီလာခ်ိန္ႏွင့္ ကိုယ္ဝန္တားေဆးသံုးတဲ့အခါေတြ မွာ သြားဖံုးေသြးယိုႏိုင္ပါတယ္။

(၇) ေသြးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေရာဂါျဖစ္ ပြား တဲ့မ်ိဳး႐ိုးရွိသူေတြမွာ သြားဖံုးေတြ ေသြးယိုမႈျဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္။

(၈) ေဆးဝါးေတြ ဥပမာအားျဖင့္ Aspirin, Clopidogrel စတဲ့ႏွလံုး နဲ႔ေလျဖတ္ရာမွာ သံုးတဲ့ေသြးခဲေဖ်ာ္ ေပးတဲ့ေဆးေတြ၊ တက္တဲ့သူေတြမွာ သံုးတဲ့ေဆးေတြ ကင္ဆာဓာတုကု ထံုးမွာသံုးတဲ့ ေဆးေတြက သြားဖံုး ေသြးယိုမႈကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါ တယ္။

(၉) အသည္းေရာဂါသည္ေတြ အ သည္းက ေသြးခဲရာမွာ လိုအပ္တဲ့ ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ေပးတဲ့အဓိက အဂၤါျဖစ္ၿပီး အသည္းေရာဂါရရွိပါက ေသြးမခဲေတာ့ဘဲ သြားဖံုးေသြးယိုျခင္း ျဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္။

(၁၀) ေသြးကင္ဆာေရာဂါမ်ားနဲ႔ အ႐ိုးကင္ဆာစတဲ့ ကင္ဆာေတြမွာ လည္း သြားဖံုးေသြးယိုႏိုင္ပါတယ္။
မိုင္ကိ

ref:IANS
credit to >>>Health Updates Journal Vol.2, No.36 — 

မ်က္လံုးေဖာင္းအစ္မႈ သက္သာေစမည့္ နည္းငါးမ်ိဳး

မ်က္လံုးေဖာင္းအစ္မႈ သက္သာေစမည့္ နည္းငါးမ်ိဳး
=================================
မ်က္စိ ယားယံမႈနဲ႔ ဓာတ္မတည့္မႈ တို႔ေၾကာင့္ မ်က္လံုးကို လက္နဲ႔ မၾကာခဏ ပြတ္သပ္မိရာက မ်က္လံုးေဖာင္းအစ္ မႈတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမျဖစ္ေစ ဖို႔ ေအာက္ပါနည္း ငါးမ်ဳိးကို လိုက္နာသင့္ ပါတယ္။

(၁) မ်က္စိကို မထိေတြ႕ခင္ လက္ေဆးပါ

မ်က္စိထဲကို ဝင္တဲ့ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးမႊားေတြက အဓိကအားျဖင့္ လက္ကေန ဝင္လာတာပါ။ လက္ကို မၾကာ ခဏ ေဆးေၾကာေပးပါ။ အထူးသျဖင့္ လက္ကို ေဆးေၾကာသန္႔စင္ၿပီးမွ မ်က္လံုး ကို ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္သင့္ပါတယ္။

(၂) မ်က္စိယားလွ်င္ မ်က္စဥ္းေဆးခတ္ပါ

ဆားရည္နဲ႔ မ်က္ရည္တုေတြက မ်က္စိတြင္း ဓာတ္မတည့္မႈေတြ သန္႔စင္ ေအာင္ ဖယ္ရွားေပးႏိုင္ ပါတယ္။ မ်က္စိ ေျခာက္ေသြ႕မႈအတြက္ သံုးတဲ့ မ်က္ရည္ တုေတြက မ်က္စိ ယားယံမႈနဲ႔ ေျခာက္ ေသြ႕မႈကို သက္သာေစပါတယ္။

(၃) ေအးျမေသာ ပိတ္စတစ္စ ကပ္ပါ

မ်က္စိယားယံ မႈျဖစ္လြန္းရင္ ေအး ျမသန္႔ရွင္းတဲ့ ပိတ္စကို မ်က္စိေပၚကို အုပ္ေပးပါ။ ဒါဆိုရင္ မ်က္လံုးေဖာင္းအစ္ မႈကို သက္သာေစၿပီး မ်က္စိေရာင္ရမ္းမႈ ေလ်ာ့က်ကာ ယားယံတာကို သက္သာ ေစပါတယ္။

(၄) ျပတင္းေပါက္ကို ပိတ္ထားပါ

ျပင္ပက ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ေစတဲ့ အရာေတြကို အၿမဲေရွာင္လႊဲဖို႔ဆိုတာ မ ျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ မ်က္စိထဲကို ဖုန္ မႈန္႔ေတြ မဝင္ဖို႔ဆိုရင္ အိမ္ထဲမွာေနရင္ ေတာင္ ျပတင္းေပါက္ကို ပိတ္ထားဖို႔ လို ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဖုန္မႈန္႔ထူထပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ျပတင္းေပါက္ပိတ္ၿပီး အဲ ကြန္းဖြင့္ထားေပး ရပါမယ္။ ေလအျပင္း အထန္တိုက္တဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ ျပတင္း ေပါက္ကို ပိတ္ၿပီး အိမ္ထဲမွာေနပါ။

(၅) ေနကာမ်က္မွန္ တပ္ပါ

ေနကာ မ်က္မွန္နဲ႔ ပံုမွန္မ်က္မွန္တပ္ ရင္ မ်က္စိထဲကို ဖုန္မႈန္႔ေတြ၊ ပန္းဝတ္ မႈန္ေတြ မဝင္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါ တယ္။ ေနကာမ်က္မွန္ဟာ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ဒဏ္ေၾကာင့္ မ်က္စိထိခိုက္မႈ မရွိေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ ပါတယ္။

ဇြန္
By Good Health — 

ရွားေစာင္းလက္ပတ္သံုးျပီး ေရာဂါကုသနည္းမ်ား

ရွားေစာင္းလက္ပတ္သံုးျပီး ေရာဂါကုသနည္းမ်ား
================================
ရွားေစာင္းလက္ပပ္က ဘယ္လို ထိ ထိေရာက္ေရာက္ အသံုးဝင္ တယ္ဆိုတာ အတိအက် မေျပာႏိုင္ ေသးေပမယ့္ ေရာင္ ရမ္းမႈ ေလ်ာ့က်ေစတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြနဲ႔ နာက်င္မႈ သက္သာေစတဲ့ ဓာတ္ပါပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရွားေစာင္း လက္ပပ္မွာပါတဲ့ မဂၢ နီဆီယမ္ လက္တိတ္ဟာ ယားယံမႈကို သက္ သာေစၿပီး ေသြးေၾကာေတြကို က်ယ္ေစတဲ့ နည္းနဲ႔ အနာက်က္ႏႈန္းကို ျမန္ေစပါတယ္။

(၁) ျပတ္ရွဒဏ္ရာကို ဖံုးအုပ္ေပးျခင္း ျပတ္ရွရာေပၚမွာ ရွားေစာင္းလက္ပပ္ ဂ်ဲလ္ေတြက သုတ္လိမ္းေပးရင္ အနာက်က္ ႏႈန္းကို ျမန္ဆန္ ေစပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပင္း ထန္ဆိုးရြားတဲ့ အနာေတြ အတြက္ ေကာင္း မြန္တဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ရွားေစာင္း လက္ပပ္ဂ်ဲလ္ အႏွစ္ရည္လိမ္း လိုက္ရင္အနာက်က္ႏႈန္း မ်ားတယ္လို႔ ေလာ့စ္ အိန္ဂ်လိစ္သုေတသီေတြက ဆိုပါတယ္။

(၂) အပူေလာင္နာကို သက္သာေစျခင္း အပူေလာင္တဲ့ ဒဏ္ရာေပၚမွာ ရွား ေစာင္းလက္ပပ္ဂ်ဲလ္ အႏွစ္ကို သုတ္လိမ္း ေပးတာေၾကာင့္ နာက်င္မႈကို ေလ်ာ့က် ေစၿပီး အေရျပားကို စိုျပည္ေစကာ ပိုး မႊားကပ္ၿငိမႈ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ကူညီေပး ပါတယ္။ ေနေလာင္ဒဏ္ရာေၾကာင့္ အ ေရျပားနာက်င္မႈကိုလည္း သက္သာေစ ပါတယ္။ ေနေလာင္ဒဏ္ရာရခ်ိန္မွာ ၾကက္သီးေႏြးေရထည့္ထားတဲ့ ခ်ိဳးေရထဲ ကို ရွားေစာင္းလက္ပပ္အႏွစ္ရည္ တစ္ ခြက္-ႏွစ္ခြက္ခန္႔ထည့္ၿပီး စိမ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၃) ဆိုးရီးေယးစစ္အနာကို ကုသျခင္း ရွားေစာင္းလက္ပပ္ဂ်ဲလ္ အႏွစ္ရည္ ကို ယားယံေနတဲ့ အေရျပားေပၚ သုတ္ လိမ္းေပးရင္ ေရာင္ရမ္းမႈကို ေလ်ာ့က် ေစၿပီး အေရျပား စိုျပည္ႏူးညံ့ေစပါတယ္။ ေလးပတ္ၾကာေလ့လာမႈ တစ္ရပ္အရ ရွားေစာင္းလက္ပပ္အသံုးျပဳသူေတြက အေရ ျပားအနာကင္းၿပီး ၾကည္လင္သန္႔စင္ႏိုင္ ေျခ ၈၃ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး ခရင္မ္လိမ္းသူ ေတြက အေရျပားအနာကင္းႏိုင္ေျခ ၆ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲရွိေၾကာင္း သိရပါတယ္။

(၄) ဝက္ျခံအဖုကို ေလ်ာ့ပါေစးျခင္း ဝက္ၿခံအဖုအပိမ့္ျဖစ္တဲ့ ေနရာေတြ မွာ ရွားေစာင္းလက္ပပ္အႏွစ္ရည္ကို လိမ္း ေပးပါ။ ေလ့လာမႈတစ္ရပ္အရ ရွားေစာင္း လက္ပပ္သံုးတဲ့ ငါးရက္တာကာလအတြင္း အေရျပားအဖုအပိမ့္ အနာက်က္ႏိုင္ေျခ ႏွစ္ဆနီးပါး ပိုမ်ားေၾကာင္း သိရပါတယ္။

(၅) ေရယုန္ကို ကုသျခင္း ေရယုန္ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ အ ေရျပားအနာေပၚမွာ ရွားေစာင္းလက္ပပ္ အႏွစ္သား သုတ္လိမ္းေပးတာေၾကာင့္ ျမန္ျမန္ အနာက်က္ႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။ ရွားေစာင္းလက္ပပ္အႏွစ္သားမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ တားအာနိသင္ရွိတဲ့အျပင္ ေသြးေၾကာငယ္ ေတြကို က်ယ္ေစၿပီး ေသြးေရာက္ရွိမႈမ်ား ကာ အနာက်က္ႏႈန္း ျမင့္တက္ေစပါတယ္။

ဇြန္
BY GOOD HEALTH — 

ေသြးကင္ဆာ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ .....

ေသြးကင္ဆာ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ ...........
============================
Leukemia ဆိုတဲ႔ ေသြးကင္ဆာအေၾကာင္း ကို က်ယ္ၿပန္ ့ေသာေႀကာင့္ သိသင္႔ သိထိုက္ တာေလးေတြ ထုတ္ႏႈတ္ျပီး တင္ျပ လိုပါသည္ ။

ေသြးကင္ဆာ အေၾကာင္း မေျပာခင္ ပံုမွန္ ေသြးဆဲလ္ေတြ အေၾကာင္း ေျပာျပ လိုပါတယ္။ bone marrow လို႔ ေခၚတဲ႔ ရိုးတြင္း ခ်ဥ္ဆီ ကေန ျပီးေတာ႔ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥ၊ နဲ႔ platelet ဆိုတဲ႔ ေသြးမႊားဆဲလ္ (၃) မ်ိဳးကို ထုတ္လုပ္ ေပးပါတယ္။ သူတို႔ (၃) မ်ိဳး မွာ ကိုယ္စီ တာ၀န္ေတြ ရွိပါတယ္။ ေသြးနီဥေတြက ေအာက္ဆီဂ်င္ကို သယ္ေဆာင္ ေပးျပီး ေသြးနီဥ နည္းရင္ေတာ႔ ေသြးအားနည္း ေရာဂါ (anemia) ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ ေသြးျဖဴဥရဲ႔ တာ၀န္ ကေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္း ၀င္ေရာက္ လာတဲ႔ ေရာဂါ ပိုးမႊား ေတြကို တိုက္ခိုက္ ေပးပါတယ္။ ေသြးျဖဴဥေတြ ပံုမွန္ မဟုတ္ရင္ေတာ႔ ေရာဂါ ပိုးမႊားေတြကို တိုက္ဖ်က္ ႏိုင္စြမ္း၊ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းျပီး ေရာဂါ ေ၀ဒနာ ထူေျပာ တတ္ပါတယ္။ platelet (ေသြးမႊား) ကေတာ႔ ေသြးခဲရာမွာ တာ၀န္ယူျပီး ေသြးအလြန္အကြၽံ မထြက္ေအာင္ ကာကြယ္ ေပးပါတယ္။

leukemia ေရာဂါမွာေတာ႕ရိုးတြင္းခ်ဥ္ဆီ ကေန ပံုမွန္ မဟုတ္တဲ႔ ေသြးျဖဴဥ ေတြ ထုတ္ေပး ပါတယ္။ အစ ပထမေတာ႔ အဲဒီ ေသြးျဖဴဥ ေတြဟာ ပံုမွန္ ေသြးျဖဴဥ ေတြနဲ႔ မျခား အလုပ္ ေကာင္းေကာင္း လုပ္ၾက ပါေသး တယ္။ အခ်ိန္ၾကာလာ တာနဲ႔ အမွ် ေဖာက္ျပန္ လာသလို ေသြးနီဥနဲ႔ platelet တို႔ရဲ႔ မူလ တာ၀န္ ေတြကိုပါ ထိခိုက္ လာတဲ႔ အတြက္ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ျပလာ ပါေတာ႔ တယ္။

leukemia ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါသလဲ ?
အဓိက အားျဖင္႔ ေရာဂါလကၡဏာ ျမန္ျမန္ ျပသလား။ေႏွးေႏွး ျပသလား ဆိုတာကို အေျခခံျပီး -

(၁) chronic leukemia
(၂) acute leukemia

ဆိုျပီး (၂)မ်ိဳး ခြဲျခားႏိုင္ ပါတယ္။

Chronic leukemia မွာဆိုလွ်င္ မူမမွန္တဲ႔ ေသြးျဖဴဥ ေတြက ပံုမွန္ အလုပ္ေတြ လုပ္ေနၾကလို႔ အစပိုင္းမွာ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ မျပတတ္ပါဘူး။ အခိ်န္ ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် မူမမွန္ ဆဲလ္ အေရအတြက္ မ်ားလာျပီ ဆိုမွသာ ေရာဂါ လကၡဏာ ျပတတ္ ပါတယ္။

Acute leukemia မွာေတာ႔ မူမမွန္ ဆဲလ္ေတြဟာ အလွ်င္အျမန္ တိုးပြား လာရံုမက ပံုမွန္ အလုပ္ ေတြကို လံုး၀ မလုပ္ႏိုင္ တဲ႔အတြက္ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ခ်က္ခ်င္း ျပတတ္ပါတယ္။

ေသြးျဖဴဥ အမိ်ဳးအစား ေပၚ မူတည္ျပီးလည္း အမိ်ဳးအစား ထပ္ခြဲ ႏိုင္ပါေသးတယ္။
lymphoid cell မွာ ျဖစ္ရင္ lymphocytic leukemia ၊ myeloid cell မွာ ျဖစ္ရင္ေတာ႔ myeloid leukemia လို႔ ထပ္ခြဲ ႏိုင္ပါတယ္။

Chronic Lymphocytic leukemia ။ အသက္ (၅၅) ႏွစ္ အထက္မွာ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ ကေလးေတြမွာ မျဖစ္သေလာက္ ပါပဲ။
Chronic Myeloid Leukemia။ အရြယ္ေရာက္ျပီး သူေတြမွာ အဓိက ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။

Acute Lymphocytic Leukemia ကေလးငယ္ ေတြမွာ အဓိက ျဖစ္ပြား တတ္ျပီး လူရြယ္ ေတြမွာ လည္း ျဖစ္ပြား တတ္ပါတယ္။
Acute myeloid leukemia ဒီအမ်ိဳးအစား ကေတာ႔ လူၾကီး လူငယ္ မေရြး ျဖစ္ပြား တတ္ပါတယ္။

ဘယ္လို လူမ်ိဳးေတြမွာ ျဖစ္ႏိုင္သလဲ ?
ဘာေၾကာင့္ leukemia ျဖစ္ရတယ္ ဆိုတာ ဘယ္သူမွ အတိအက် မသိၾကပါဘူး။ သုေတသန စာတမ္းေတြ အရေတာ႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ risks မ်ားတဲ႔ အေနအထား ေတြကို သတ္မွတ္ ႏိုင္ခဲ႔ ပါတယ္။

ဓါတ္ေရာင္ျခည္ သင္႔မႈ ။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ အတြင္းက ဂ်ပန္ကို က်ဲခ်ခဲ႔တဲဲ႔ အႏုျမဴဗံုး ဒဏ္မွ အသင္ရွင္ က်န္ရစ္ သူေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႔ ေဆြစဥ္ မ်ိဳးဆက္ ေတြမွာ leukemia ေရာဂါ ေ၀ဒနာ ပိုမို ျဖစ္ပြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေဆး ပညာ မွာလည္း ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကို သံုးျပီး ကုသ ရတာ ရွိပါတယ္။ ဒါဟာလည္း သာမန္ လူေတြထက္ စာလွ်င္ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္ဖို႔ အလား အလာ ပိုမ်ားပါတယ္။

ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းမ်ား ။ အလုပ္ခြင္မွာ ဘင္ဇင္း(Benzene) ၊ ေဖာ္မယ္ဒီဟိုက္ (Formaldehyde) စတဲ႔ ဓာတုေဗဒ ပစၥည္း ေတြကို ကိုင္တြယ္ ထိေတြ႔ ေနရ သူေတြဟာ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။

ေဆး၀ါးမ်ား ။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကင္ဆာ ေရာဂါ ကုသ ေဆး၀ါးမ်ားကို ၾကာရွည္ သံုးစြဲလွ်င္ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္ဖို႔ အလားအလာ မ်ားပါတယ္။

Down syndrome ။ ေမြးရာပါ ေရာဂါ တစ္ခုျဖစ္ျပီး အဆိုပါ ေရာဂါ ေ၀ဒနာရွင္ မ်ားဟာ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္ပြား ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ား ပါတယ္။

Human T-cell leukemia virus-I ။ အဆိုပါ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးေၾကာင့္ human T-cell leukemia ဆိုတဲ႔ ရွားပါး ေသြးကင္ဆာ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပြား တတ္ပါတယ္။ Myelodysplastic syndrome acute myeloid leukemia ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ား ပါတယ္။

မ်ိဳးရိုးဗီဇ ။ အျခား ကင္ဆာ ေရာဂါမ်ား ကဲ႔သို႔ ေသြးကင္ဆာ ဟာလည္း မ်ိဳးရိုး လိုက္တတ္ပါတယ္။

ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
==============
မူမမွန္ ေသြးဆဲလ္ အေရအတြက္ အနည္း အမ်ား ေပၚ မူတည္ျပီး ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ျပပံုလည္း မတူတတ္ ပါဘူး။ အဓိက ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြကေတာ႔ …

(၁) နာတာရွည္ အဖ်ားတက္ျခင္း၊ ညဘက္ ေခြၽးထြက္ျခင္း
(၂) ကူးစက္ေရာဂါ မၾကာခဏ ၀င္တတ္ျခင္း
(၃) ပင္ပန္း ႏြမ္းနယ္ျခင္း
(၄) ေခါင္းခဏခဏ ကိုက္ျခင္း
(၅) ေသြး မတိတ္ျခင္း
(၆) အရိုးနဲ႔ အဆစ္မ်ား နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း
(၇) အက်ိတ္ မ်ားထြက္ျခင္း
(၈) ေဘလံုး ၾကီးျခင္း

အထက္ ေဖာ္ျပပါ လကၡဏာ ေတြဟာ အျခားေရာဂါ ေျမာက္ျမားစြာ မွာလည္း ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ မိမိမွာ အဆိုပါ လကၡဏာ ေတြ ခံစား ေနရျပီ ဆိုရင္ေတာ႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ ေတြ႔ျပီး ေရာဂါ ျပသ သင္႔ပါတယ္။

Mg Mandalay — 

ကင္ဆာႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိထားသင့္ေသာ အခ်က္မ်ား

ကင္ဆာႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိထားသင့္ေသာ အခ်က္မ်ား
=============================
ကင္ဆာေရာဂါလို႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔
၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ
နိဂံုးအေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနတဲ့ လူတိုင္းလိုလို သတ္မွတ္ထားတဲ႔
ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားသူ
၁.၅ သန္း ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ထို႔ျပင္ ကင္ဆာေရာဂါနဲ႔
ေသဆံုုးသူေတြဟာ တစ္ရက္ကို အေယာက္ ၁၅၀၀ ခန္႕ ရွိပါေနတယ္။ တနည္းအားၿဖင့္
ဆိုရင္ေတာ့ ေသဆံုးသူ ေလးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ဟာ ကင္ဆာ ေရာဂါေႀကာင့္လို႕
ဆိုရပါလိမ္႔မယ္္။

ဒါဆို အဲဒီလို ဆိုးရြားတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါဆိုးႀကီးကို တိတိက်က်မသိရွိဘဲနဲ႔
မွန္းျပီး ေၾကာက္ေနရမွာလား ဆိုတာ ေမးစရာ ရွိလာပါတယ္။ ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ားစုမွာ
သက္ဆိုင္ရာ ေနရာကိုလိုက္ျပီး ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ လကၡဏာ တခ်ဳိ႕ရွိပါတယ္။
ဒီအခ်က္ေလးေတြကို သတိထားျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္မွာ
ကင္ဆာေရာဂါရွိေနမလား ဆိုတာကို သတိထားႏိုင္ျပီး အခ်ိန္မေႏွာင္းခင္မွာ
ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ေဆးပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ျပသေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ လိုအပ္တဲ့
ကုသမႈေတြကို ခံယူဖို႕လိုအပ္ၿပီလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ကင္ဆာေရာဂါမွာ ေတြ႕ရတတ္တဲ့ အခ်ဳိ႕ေသာ အခ်က္ေတြဟာ တျခားေရာဂါေတြမွာလည္း
ေတြ႕ႏိုင္တာမို႔
ဒီလကၡဏာရွိတဲ့သူတိုင္းကို ကင္ဆာေရာဂ ါျဖစ္ေနပါျပီလို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။
သို႕ေသာ္ ဒီအခ်က္ေတြကို ေတြ႕တဲ့သူေတြဟာ ကင္ဆာျဖစ္ဖို႔ အလားအလားရွိတဲ့
အုပ္စုမွာ ဆိုရင္ေတာ့ ပိုမိုသတိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ
ဆိုရရင္ေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူ၊ ေဟာ္မုန္းေဆးမ်ား ေသာက္သံုးသူ၊
ဓာတ္ေရာင္ၿခည္မ်ားႏွင့္ အလုပ္လုပ္ရသူ၊ စက္ရံုအလုပ္ရံုမ်ားမွာ အလုပ္လုပ္သူ၊
ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ားကို အစဥ္မျပတ္ကိုင္တြယ္ သံုးစြဲေနရသူ၊
ကင္ဆာမ်ိဳးရိုးဗီဇရွိသူႏွင့္ အသက္အရြယ္ႀကီးရင္႔သူ စသည္ျဖင့္ေပါ့။

သတိထားမိသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေလးေတြကေတာ့…

၁။ ခၽြဲသလိပ္မ်ားေၾကာင့္ အသက္ရႈာၾကပ္ၿခင္း သို႕မဟုတ္ အသက္ရႈရပ္ျခင္း။
ဒီလကၡဏာကို သာမန္ အဆုတ္ေရာဂါမ်ားမွာလည္း ေတ႔ြႏိုင္ပါတယ္။ထို႔အျပင္
အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါရဲ႕ လကၡဏာမ်ားထဲက တစ္ခုအေနနဲ႔လည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
ကာလၾကာရွည္စြာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း နဲ႕ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း၊ ေသြးကင္ဆာ၊
အဆုတ္ကင္ဆာသမားေတြမွာ ဆိုရင္ေတာ့ ေခ်ာင္းကို ဆိုးဆိုး႐ြား႐ြား
ဆိုးတာမ်ိဳးေတြ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။

၂။ မၾကာခဏ ဖ်ားနာျခင္းႏွင္႔ ေရာဂါပိုး၀င္လြယ္ျခင္း။
ဖ်ားနာျခင္းဟာ ေယဘုယ် လကၡဏာ တစ္ခုျဖစ္သလို ဒါဟာ ေသြးကင္ဆာရဲ႕ လကၡဏာ
တစ္ခုျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆုိေတာ့ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္ပြားသူေတြမွာ
ရိုးတြင္းျခင္ဆီကေန ထုတ္လုပ္တဲ့ ေသြးျဖဴဥေတြကို ပံုစံပ်က္ေစပါတယ္။
ခုခံအားစနစ္မွာ ပံုစံမမွန္တဲ့ ေသြးျဖဴဥေတြေၾကာင့္
ခုခံအားစနစ္ကို ထိခုိက္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးကင္ဆာရွိသူေတြမွာ မၾကာခဏ
ဖ်ားနာတတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

၃။ အစားအေသာက္မ်ား မ်ိဳခ်ရာတြင္ အခက္အခဲျဖစ္ျခင္း။
အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာတခ်ိဳ႕နဲ႕ လည္ပင္း ကင္ဆာေတြမွာ
အစားေသာက္ မ်ိဳခ်ရတာ ခက္ခဲတတ္ပါတယ္။

၄။ သနံ အႀကိတ္ေလးမ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္း (သို႕မဟုတ္) လည္ပင္းေပါင္ၿခံ
တို႔မွအဖုအႀကိတ္မ်ား။ သနံႀကိတ္ေလးမ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္းဟာ သနံအဖြဲ႔အစည္းရဲ့
အလုပ္လုပ္ေဆာင္မႈ မမွန္ကန္ျခင္းကို ေဖာျ္ပပါတယ္။ ဒါဟာ ကင္ဆာတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးရဲ့
ေရွ႕ေျပး လကၡဏာ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။

၅။ အတြင္းေၾကအနာ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးျဖစ္ျခင္း (သို႕မဟုတ္)
ေသြးတိတ္ရန္ၾကာျမင့္ျခင္း။
ေသြးကင္ဆာျဖစ္တဲ့သူေတြမွာ ဒီလိုလကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း
ဆိုေတာ့ ေသြးျဖဴဥနဲ႕ ေသြးဥမႊားေတြမွာ ျပႆနာရွိျခင္းေၾကာင့္လို႔ပဲ
အၾကမ္းဖ်င္းေျပာႏိုင္ပါတယ္။

၆။ အလိုလို အားနည္းေနျခင္းႏွင္႔ ေမာပန္းလြယ္ျခင္း။
ဒါကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ကင္ဆာေတြမွာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္မရွိဘဲ
ေမာပမ္းလြယ္ေနမယ္၊ အားနည္းေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႕ တိုင္ပင္သင့္ပါတယ္။

၇။ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း။
“ငါ ဆာလဲ မစားဘူး။ စားလဲ မစားႏိုင္ဘူး” ဆိုတဲ့ စကားသံမ်ားကို တခါတေလ
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၾကားရတတ္ပါတယ္။ ဒီလကၡဏာကို သားအိမ္ကင္ဆာသမားေတြမွာ
ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။

၈။ တင္ပါးႏွင့္ ၀မ္းဗိုက္တစ္၀ိုက္တြင္ နာက်င္ျခင္း။
ေလပြျခင္းႏွင့္ တြဲၿပီး ၀မ္းဗိုက္ႏွင့္ တင္ပါးတ၀ိုက္တြင္ နာက်င္ကိုက္ခဲပါက
သားအိမ္ကင္ဆာကို
ထည့္ၿပီး စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၀မ္းဗိုက္တ၀ိုက္ နာက်င္ျခင္းဟာ
ဆိုရင္ျဖင့္ ေသြးကင္ဆာေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံရတဲ့ သရက္ရြက္ေၾကာင့္လည္း
ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

၉။ စအိုမွ ေသြးက်ျခင္းႏွင့္ ၀မ္းသြားရာမွာေသြးပါျခင္း။
လိပ္ေခါင္းနဲ႔ စအိုကဲြနာေတြမွာ ၀မ္းသြားလွ်င္ ေသြးပါတတ္သလို အူမႀကီး နဲ႕
စအိုကင္ဆာေတြမွာ ေတြ႕တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာ၀န္ေတြက အိမ္သာမွာ
ေသြးေတြ႔ၿပီဆိုတာနဲ႔ ေဆးခန္းျပသင့္ေၾကာင္းနဲ႕
လိုအပ္ပါက ၀မ္းစစ္ေဆးျခင္း၊ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းကို မွန္ေျပာင္းျဖင့္
ၾကည့္ရႈျခင္းမ်ားကုိ လိုအပ္သလို လုပ္သင္႔ေႀကာင္း အၾကံျပဳထားပါတယ္။

၁၀။
အေၾကာင္းအရင္း ခိုင္ခိုင္မာမာမေတြ႕ရွိဘဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ရုတ္တရက္္က်ျခင္း။
အူမႀကီး၊ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေႀကာင္း ကင္ဆာတခ်ိဳ႕မွာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်တတ္ပါတယ္။
အသည္းကို ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားတတ္တဲ့ ကင္ဆာမ်ိဳးေတြမွာလည္း စားခ်င္စိတ္ကို
ေလ်ာ႔နည္းေစတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

၁၁။ အစာအိမ္မွာ မသက္မသာခံစားရျခင္း။
အစာအိမ္နာျခင္း နဲ႕ ဗိုက္ေအာင့္တတ္ျခင္းေတြကိုလည္း အူမႀကီးကင္ဆာမွာ
ေတြ႕ရတတ္ပါေသးတယ္။

၁၂။ သားျမတ္ နီရဲ ေရာင္ရမ္း နာက်င္ျခင္း။
သားျမတ္ကင္ဆာသမားေတြမွာ ဒီလိုလကၡဏာေတြကို ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ အဲဒီလို အေျခအေနကို
ႀကံဳလာခဲ့ၿပီဆိုရင္ေတာ့ တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာ၀န္ကို သြားေရာက္ ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။

၁၃။ သားျမတ္ေခါင္း ပံုစံေျပာင္းလဲျခင္း။
သားျမတ္ကင္ဆာကေတာ့ ဆရာ၀န္ဆီ မေရာက္ခင္ကတည္းက အမ်ိဳးသမီးေတြ သတိထားမိႏိုင္တဲ့
အမ်ိဳးအစားပါလို႔ ေျပာရင္ မမွားပါဘူး။ သားျမတ္ေခါင္း ပံုစံနဲနဲ ေျပာင္းတာနဲ႔
ေရာဂါ
ရွာေဖြေရးလုပ္သင့္ၿပီဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုေတာ့ မေမ့အပ္ပါဘူး။

၁၄။ ဓမၼတာမမွန္ေတာ့ျခင္း။
တခါတေလမွာ အခ်ိန္အခါမဟုတ္ ရာသီေသြးလာတာ ကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အလြန္အမင္း
နာက်င္ျခင္းကိုလည္း ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာဆိုရင္ျဖင့္ သားအိမ္န႔ဲဆိုင္တဲ့
ကင္ဆာေတြရဲ႕ လကၡဏာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါရွာေဖြကုသႏုိင္ဖို႔အတြက္
ေဆးပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။

၁၅။
မ်က္ႏွာ ေရာင္ရမ္း ေဖါသြပ္ျခင္း။
တခါတရံ မ်က္ႏွာမွာ ေရာင္ရမ္းေဖာသြပ္ျခင္းနဲ႕ နီျမန္းျခင္းေတြကို အဆုတ္ကင္ဆာရဲ႕
ေရွ႔ေျပး
အေနနဲ႔ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။

၁၆။ အေရျပားတြင္ အဖုအႀကိတ္ႏွင့္ အနီကြက္မ်ား ေပၚလာျခင္း။
အေရျပားမွာ တစ္ခုခု အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္မျဖစ္ကို အၿမဲတေစ
ေစာင့္ၾကည့္ေနဖို႕လိုအပ္ပါတယ္ ။ ဒါမွသာလ်ွင္ အေရျပားနဲ႔ဆိုင္တဲ့
ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၇။ လက္သည္းေျခသည္းခြံမ်ားတြင္ ေျပာင္းလဲျခင္း။
လက္သည္း ေျခသည္းမ်ား ညိုမည္းလာျခင္းႏွင္႔ အမည္းစက္ေလးမ်ား ေပၚလာျခင္းကို
အေရျပားကင္ဆာေတြမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လက္ေခ်ာင္းထိပ္ေလးေတြမွာ တင္းပုတ္ပံုစံကဲ့သို႔
ႀကီးလာျခင္းကေတာ့ အဆုတ္ကင္ဆာရဲ့ လကၡဏာတစ္ခုပါ။ ဒါ႔အျပင္ လက္သည္းေျခသည္း
အေရာင္မ်ားေဖ်ာ႔ျခင္း၊ ျဖဴျခင္းမ်ားကိုေတာ့ အသည္းကင္ဆာမွာ ေတြ႔ရတတ္ ျပန္ပါတယ္။

၁၈။ ခါးနာျခင္း။
အသည္းကင္ဆာခံစားရသူ အမ်ားစုကေတာ့ ခါးနာတယ္ လို႔ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္
သားျမတ္ကင္ဆာသမားေတြမွာလည္း ခါးနာတာကို ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့
ကင္ဆာဆဲလ္ေတြက နံရိုးေတြနဲ႔ ေက်ာရိုးေတြကိုပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားႏိုင္လို႕ပါပဲ။

အမွန္တကယ္ကေတာ႔ လူတိုင္းလူတိုင္း မိမိတို႔ကိုယ္မွာ ဘာေတြ
ေျပာင္းလဲေနတယ္ဆိုတာကို အစဥ္မျပတ္
ေစာင့္ၾကည္႔ေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အားလံုး သိတဲ့အတိုင္းပါပဲ ေရာဂါတစ္ခုဟာ
ေစာေစာ သိတယ္ဆိုရင္ ကုသေရးမွာ ေအာင္ျမင္ဖို႕ အခြင့္အလမ္း ပိုမ်ားပါတယ္။
ေနာက္ထပ္သိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ က်န္းမားေရးနဲ႕ ညီညြတ္စြာ
ေနထုိင္တတ္ျခင္းဟာ ကင္ဆာေရာဂါကို ကာကြယ္ရာမွာ ထိေရာက္တဲ့ နည္းတစ္ခု
ျဖစ္ပါတယ္။ အိပ္ေရး၀၀အိပ္ျခင္း၊ သင့္တင္႔ မ်ွတစြာစားသံုးျခင္း၊
ေလ႔က်င္႔ခန္း၊ မွန္မွန္လုပ္ျခင္းနဲ႕ စိတ္ဖိစီးမႈကို တတ္ႏိုင္သေလာက္
ေလ်ွာ့ခ်ျခင္းတို႔ကို လုပ္ေဆာင္ၾကည့္ပါ။ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးရွိေၾကာင္း
သိလာပါလိမ္႔မယ္။

တကယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါဟာ ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင္႔လည္းဆိုေတာ့
ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ားစုဟာ အ၀လြန္မႈ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း၊ အစာအဟာရ
ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေတြနဲ႔
ဆက္စပ္ေနလို႔ပါပဲ။ ေနာက္ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတိမထားမိတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ဗိုက္တာမင္ဒီ
ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းပါပဲ။ အခု သိလာရတဲ့ အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ဗိုက္တာမင္ဒီကိုသာ
ေကာင္းေကာင္း ျဖည့္တင္းထားမယ္ဆိုရင္ ကင္ဆာရဲ႕
၅၀ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္တစ္ခုပါပဲ။

ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈ႔ ေလ်ာ႔နည္းေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ ...

၁။ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပမာဏကို မေလ်ာ့က်ေအာင္ထိန္းထားျခင္း။
အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အတိုင္းပါပဲ။ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပမာဏကို ေလ်ာ့က်မေနေအာင္
ထိန္းထားဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဘယ္နည္းေတြနဲ႔ ဗိုက္တာမင္ဒီကို ရယူမလဲ။
အေကာင္းဆံုးနဲ႔ သဘာ၀အက်ဆံုးကေတာ့ ေနေရာင္ျခည္ကေန ရယူျခင္းပါပဲ။ ေနေရာင္ျခည္ကို
ထိေတြ႔ျခင္းနဲ႔
ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ဗိုက္တာမင္ဒီကို ရယူႏုိင္ပါတယ္။ မလံုေလာက္ခဲ့ရင္ေတာ့
ဗိုက္တာမင္ဒီ ပါတဲ့ ေဆး၀ါးမ်ားကေန တဆင့္ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပမာဏကို
ျဖည့္တင္းႏိုင္ပါတယ္။

၂။ အ၀လြန္မႈမွ ကာကြယ္ျခင္း။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ကာဗိုဟိုက္ၿဒိတ္ ပမာဏကို တက္ေစမယ္႔ ဆန္၊ ေျပာင္း၊ အာလူး
စတာေတြကို
တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေလွ်ာ႔စားဖို႔ပါပဲ။ ဒီအစားေသာက္ေတြဟာ အ၀လြန္ျခင္းနဲ႔
ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကင္ဆာဟာ အ၀လြန္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့အတြက္
ဒီအစားအေသာက္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းအားျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားႏိုင္မႈကို
ေလ်ာ႔က်ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၃။ ေလ႔က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္ျခင္း။
ေလ႔က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ
ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ႔ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္းအားျဖင့္
အ၀လြန္မႈကေန ကာကြယ္ေပးတဲ့ အျပင္ ဆဲလ္ထဲက ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ကိုပါ
ေကာင္းမြန္ေစတဲ့အတြက္ ထိေရာက္တဲ့ ကာကြယ္နည္း တစ္ခုလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

၄။ မ်ွတစြာစားသံုးၿပီး အိပ္ေရး၀ေအာင္ အိပ္စက္ျခင္း။
ကင္ဆာေရာဂါကို အဓိက ကုသတဲ့ ေဆးရံုတစ္ခုကေန လုပ္ထားတဲ့ သုေသသန တစ္ခုအရ
က်န္မာေရးနဲ႔
ညီညြတ္စြာ စားသံုးၿပီး အိပ္စက္ခ်ိန္ မွန္ကန္ျခင္းဟာ ကင္ဆာေရာဂါကို
ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ နည္းတစ္ခုပဲျဖစ္တယ္လို႔ သူတို႔က အခိုင္အမာ ဆိုပါတယ္။

၅။ အဆိပ္ေတာက္မ်ား ဓါတုေဗဒပစၥည္းမ်ားမွ တတ္ႏိုင္သမ်ွေရွာင္ရွားျခင္း။
ျဖစ္ႏိုင္သမ်ွေတာ့ အဆိပ္ေတာက္ျဖစ္ေစေသာ အရာမ်ားမွ ေရွာင္ရွားသင့္ပါတယ္။
ဥပမာဆိုရရင္ေတာ့
ပိုးသတ္ေဆးမ်ား၊ ေလထုညစ္ညမ္းျခင္း၊ အိမ္သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့
ဓာတုေဗဒေဆးမ်ားပါပဲ။

ု၆။လက္ကိုင္ဖုန္း အသံုးျပဳမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ုျခင္း။
လက္ကိုင္ဖုန္းေတြဟာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ျဖာထြက္မႈကို ၿဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတစ္ခ်က္ပါပဲ။
ဓာတ္ေရာင္ျခည္ ျဖာထြက္မႈဟာ ကင္ဆာေရာဂါကို ျဖစ္ပြားေစႏိုင္တဲ့ အတြက္
တတ္ႏိုင္သေလာက္ လက္ကိုင္ဖုန္း အသံုးျပဳမႈကို
ေလွ်ာ႔ခ်သင့္ပါတယ္။

အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အခ်က္ေတြကို လုိက္နာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါ
ျဖစ္ပြားႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ကို ေတာ္ေတာ္ေလး တားဆီး ေပးႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္္။

ကင္ဆာျဖစ္လာရင္ ဘာလုပ္ၾကမလဲ.....

ကင္ဆာ ျဖစ္လာၿပီဆုိိရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါကို ကၽြမ္းက်င္တဲ႕ ဆရာ၀န္မ်ားနဲ႔ျပသၿပီး
ဓာတုေဗဒ ေဆးသြင္း ကုသျခင္း (chemotherapy)၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ေပး ကုသျခင္း
(radiation therapy) နဲ႔ ခြဲစိပ္ကုသျခင္း (surgical operation) မ်ားကို
လုိအပ္သလို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။

ကာကြယ္ျခင္းဟာ ကုသျခင္းထက္ ထိေရာက္တယ္ဆိုတဲ့ စကားအတိုင္း တတ္ႏိုင္သမွ် ကင္ဆာ
မျဖစ္ေအာင္
ကာကြယ္ၾကပါစို႔။ — 

လူကီးမီးယားေခၚ ေသြးကင္ဆာ (Leukaemia)။

လူကီးမီးယားေခၚ ေသြးကင္ဆာ (Leukaemia)။
=====================
ေသြးမွာ ေသြးဥနီ၊ ေသြးဥျဖဴ၊ ေသြးဥမႊား ရယ္လို႔ရွိၿပီး သူတို႔အားလံုး (progenitor) ေခၚတဲ့ မိခင္ဆဲလ္ ကေနျဖစ္လာၾကတာပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ တစ္မေအထဲက ေပါက္ဖြါး လာတဲ့ ေမာင္ႏွမေတြ လိုပါပဲ။ progenitor ဆဲလ္ေတြက ရိုးတြင္းျခင္ဆီ၊ အသဲနဲ႔ သရက္ရြက္ ေတြမွာ ရွိပါတယ္။ အက်ိတ္ေတြ မွာလည္း အနည္းအက်ဥ္းရွိပါတယ္။ သာမန္လူေတြမွာေတာ့ ရိုးတြင္းျခင္ဆီမွာ ရွိတဲ့ progenitor ဆဲေတြက ေသြးဥနီ၊ ေသြးဥျဖဴ၊ ေသြးဥမႊားေတြကို ထုတ္လုပ္ ေပးပါတယ္။

ေသြးဥျဖဴျဖစ္မဲ့ဆဲလ္ေတြက ေသြးဥျဖဴ အေကာင္းေတြ မျဖစ္ပဲ ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြ ျဖစ္သြား တာကို ေသြးကင္ဆာလို႔ ေခၚပါတယ္။ ေသြးဥနီနဲ႔ ေသြးဥမႊားျဖစ္မဲ့ဆဲလ္ေတြကလည္း ကင္ဆာ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျဖစ္နည္းပါတယ္။ သူတို႔ကိုေတာ့ေသြးကင္ဆာလို႔ မေခၚ ပါဘူး။

ေသြးကင္ဆာရဲ့ေရာဂါျဖစ္ပြါးမႈအခ်ိန္ကာလေပၚမူတည္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းနီးပါးေသေစနိုင္တဲ့
(acute leukemia) နဲ႔ နာတာရွည္ (chronic leukemia) လို႔ႏွစ္မ်ိဳးခြဲထားပါတယ္။

(acute leukemia) မွာ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြလွ်င္ျမန္စြာ ရိုးတြင္းျခင္ဆီမွာျဖစ္ေပၚလာၿပီး ေသြးထဲ ကိုပါ လွ်ံက်လာပါတယ္။ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြရိုးတြင္းျခင္ဆီမွာအလြန္မ်ားတာေၾကာင့္ ေသြးဥ အေကာင္းေတြ မထုတ္နိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီကင္ဆာမ်ိဳးက ခေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ား ပါတယ္။

နာတာရွည္ (chronic leukemia) မွာေတာ့ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ တစ္ေျဖးေျဖးခ်င္း လႏွင့္ ႏွစ္ႏွင့္ ခ်ီၿပီး မ်ားလာပါတယ္။ ဒီကင္ဆာမ်ိဳးက လူႀကီးေတြမွာအျဖစ္မ်ားပါတယ္။

ဒီကင္ဆာႏွစ္မ်ိဳးကိုမွ ကင္ဆာဆဲလ္ အမ်ိဳးအစားေပၚမူတည္ၿပီး (lymphocytic) နဲ႔ (myeloid) လို႔ ထပ္ခြဲပါတယ္။ (lymphocytic) ကင္ဆာမွာ ေရာဂါကိုတိုက္ခိုက္တဲ့ ေသြးဥျဖဴ ေတြကေန ကင္ဆာျဖစ္တာမို႔ လူနာဟာေရာဂါကာကြယ္နိုင္တဲ့စြမ္းအားမရွိေတာ့ပဲ ေရာဂါပိုး ေတြေၾကာင့္ေသဆံုးရပါတယ္။ဒီဆဲလ္ေတြက ကိုယ္ခႏၶာရဲ့ အက်ိတ္ (လည္ပင္း၊ ခ်ိဳင္း၊ ေပါင္ခ်န္၊ သရက္ရြက္ စသည္) ထဲမွာ မ်ားတာမို႔ ဒီကင္တာမ်ိဳးမွာ သရက္ရြက္နဲ႔ အက်ိတ္ေတြ ႀကီးလာ ပါတယ္။

(myeloid) ကင္ဆာမ်ိဳးမွာ ကိုယ္ထဲမွာ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ ေသြးထဲက ေသြးဥျဖဴေတြ ကေန ကင္ဆာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကင္ဆာဆဲလ္ေတြက ေသြးျဖစ္ရာ ရိုးတြင္းျခင္ဆီမွာျဖစ္ တာမို႔ ေသြးဥနီေတြျဖစ္တာနဲ႔ ေနရာ တူၿပီး ကင္ဆာဆဲလ္ေတြက ေသြးဥနီေတြရဲ့ ေနရာကို ယူလိုက္တဲ့ အတြက္ ေသြးဥနီျဖစ္မႈနည္းသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေသြးကင္ဆာမ်ိဳးမွာ ေသြးအားနည္းျခင္း ကိုျဖစ္ေစပါတယ္။

ရိုးတြင္းျခင္ဆီမွာေသြးနီဥေတြ အျပင္ ေသြးတိတ္ေအာင္လုပ္တဲ့ ေသြးဥမႊားေတြလဲ ထုတ္လုပ္ တာမို႔ ေသြးဥမႊားထုတ္လုပ္မႈကိုလည္းထိခိုက္ေစတဲ့အတြက္ ေသြးမတိတ္ျခင္းကိုပါ ျဖစ္ေစ ပါတယ္။

ကိုယ္ထဲမွာ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ ေသြးထဲက ေသြးဥျဖဴေတြ ကကိုယ္ထဲကို၀င္လာတဲ့ ပိုးေတြ အထူး သျဖင့္ ျပည္တည္ေစသည့္ပိုး မ်ားကိုသုတ္သင္ရွင္းလင္းတာမို႔ ဒီကင္ဆာမွာ ပိုးေရာဂါမ်ား အျဖစ္မ်ားၿပီး ကူးဆက္တတ္သည့္ ပိုးေရာဂါမ်ားျဖစ္တဲ့ နမိုးနီယာေရာဂါ၊ေသြးျပည္တည္ေရာဂါ၊ ဥေဏွာက္ျပည္တည္ ေရာဂါ စသည္မ်ားေၾကာင့္ အသက္ေသဆံုး ၾကပါတယ္။

(lymphocytic) နဲ႔ (myeloid) ကင္ဆာမ်ားကို (acute leukemia) နဲ႔ နာတာရွည္ (chronic leukemia) အျပင္ (Pathological) နည္းျဖင့္ အဓိကပါ၀င္တဲ့ ကင္ဆာဆဲလ္ ေပၚ မူတည္ၿပီး အမ်ိဳးမ်ားစြာ ထပ္ခြဲထားပါတယ္။

အျခားေသာကင္ဆာမ်ားကဲ့သို႔ ေသြးကင္ဆာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာတိတိက်က် မသိပဲ အေၾကာင္းေပါင္းမ်ားစြာေၾကာင့္ ေသြးကင္ဆာျဖစ္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ေသြးကင္ဆာ အမ်ိဳးမ်ားစြာ ထဲက (acute myloeid leukemia) က Down syndrome ေခၚတဲ့ ဗီဇမ်ိဳးရိုး မမွန္ တဲ့ေရာဂါသည္ ခေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီခေလးေတြက ဖခင္ အထူးသျဖင့္ မိခင္အသက္ႀကီးမွ ရေသာခေလးမ်ားမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီခေလးေတြက ျပံဳးရႊင္တဲ့ မ်က္ႏွာရွိၿပီး အသက္ႀကီးလာေပမဲ့ ဉာဏ္ရည္ လိုက္မႀကီးပဲ ခေလးစိတ္ပဲ ရွိေနတတ္ ပါတယ္။ ခေလးအားလံုးရဲ့မ်က္ႏွာကလည္း ေမာင္ႏွမေတြလို ဆင္တူၾကၿပီး မ်က္ႏွာ ၀ိုင္း၀ိုင္း၊ ႏွာေခါင္း ျပားျပားနဲ႔ မ်က္ေစ့ ေမွးေမွးေတြျဖစ္ပါတယ္။ မြန္ဂိုလူမ်ိဳးေတြနဲ႔ တူလို႔ (mongoloid) ေရာဂါ လို႔လဲ ေခၚပါတယ္။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႔က သူနာျပဳဆရာမအုပ္ တစ္ေယာက္ရဲ့ေမာင္ အသက္ ၄၀ ႏွစ္ဟာ ဒီေရာဂါသည္ ျဖစ္ၿပီး သူ႔မိခင္ေသဆံုးတဲ့ေန႔မွာ မိတ္ေဆြမ်ားအိမ္မွာ မ်ားစြာရွိေန တာကို ခေလးတစ္ေယာက္လို ၀မ္းသာေပ်ာ္ရႊင္ေနတာေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။

ဒီကင္ဆာမ်ိဳး (acute myloeid leukemia) ျဖစ္ေစတဲ့ ေနာက္ မ်ိဳးရိုးဗီဇ မူမမွန္တဲ့ ေရာဂါ ကေတာ့ Ashkenazi ဂ်ဴးမ်ားနဲ႔ South Africa က Afrikaners ေတြမွာေတြ႔ရတဲ့ Fanconi ေခၚတဲ့ မ်ိဳးရိုးလိုက္ ေသြးအားနည္းေရာဂါရွင္ ေတြပါပဲ။ ဒီေရာဂါသည္ေတြဟာ အရပ္ပုၿပီး ေမြးရာပါ အေရျပား၊ ေခါင္း၊ မ်က္လံုး၊ နားရြက္၊ ေက်ာက္ကပ္ ပံုမမွန္ၾကပဲ (congenital abnormalities) မ်ားေသာအားျဖင့္ အသက္ ၃၀ ေလာက္မွာ ေသဆံုးၾက ပါတယ္။

က်န္ေသြးကင္ဆာေတြကေတာ့ ဓါတ္ေရာင္ျခည္မ်ား၊ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ ဓါတု ပစၥည္းမ်ား၊ ကင္ဆာျဖစ္ေစသည့္ ဗိုက္ရပ္ပိုးမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္တာ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။

အစားအေသာက္အေနနဲ႔ ထူးထူးျခားျခား ေသြးကင္ဆာျဖစ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တာ မေတြ႔ ရပဲ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္စား သူမ်ားမွာ ေသြးကင္ဆာျဖစ္ပြါးမႈနည္းတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဆံပင္ ဆိုးေဆးမ်ား၊ ေရနံထြက္ ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ေသြးကင္ဆာ ပိုျဖစ္တာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ အခ်ိဳ႔သူမ်ားမွာ အေမမွသားသမီးသို႔ ကူးျခင္း၊ အမႊာမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြါးသည္ကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ကုသျခင္းအေနနဲ႔ ကင္ဆာေဆးမ်ား၊ ရိုးတြင္းျခင္ဆီအစားထိုးျခင္းနဲ႔ ဓါတ္ကင္္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးကင္ဆာက အသံတိတ္ေရာဂါ ( silent disease) ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါျဖစ္စမွာ နာျခင္း၊ အနာျဖစ္ျခင္း စသည့္ ေရာဂါ လကၡဏမ်ား မရွိပါဘူး။ အေျခအေနဆိုးမွ ဥပမာ ေသြးဥနီေတြအထြက္နည္းသြားၿပီး ေသြးအားနည္းလကၡဏာေတြ၊ ေသြးဥမႊားေတြနည္းသြားလို႔ ေသြးေျခဥျခင္း၊ ကိုယ္တြင္ အနီေရာင္ အစက္ အေျပာက္မ်ားေပၚျခင္း၊ ေသြးမတိတ္ျခင္း၊ စသည့္မ်ား၊ ေသြးဥျဖဴမ်ားနည္းလို႔ မၾကာခဏဖ်ားျခင္းမ်ား ေၾကာင့္ ေသြးစစ္ၾကည့္မွ ေသြး ကင္ဆာျဖစ္ေနမွန္း သိရတာမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မၾကာခဏဖ်ားနာရင္၊ အေၾကာင္း မရွိပဲ အားနည္းျခင္း၊ ေမာျခင္း၊ ကိုယ္တြင္အနီစက္မ်ားျဖစ္ေပၚလာပါက ဆရာ၀န္ျပၿပီ ေသြးစစ္
သင့္ပါတယ္။

က်မကိုယ္တိုင္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ေသြးကင္တာရွင္ သံုးဦးအေၾကာင္းကိုေဖၚျပခ်င္ပါတယ္။ သူတို႔သံုးဦးဟာ ေသြးကင္ဆာျဖစ္တာျခင္းတူေပမဲ့ တင္ျပပံု (Presentation) မတူပါဘူး။ တစ္ဦးက က်မသူငယ္ခ်င္း ဆရာ ၀န္မရဲ့ ဦးေလးအရင္းပါ။ သူ႔သမီးလက္ထပ္မဲ့ေန႔မွာ အိမ္ကို ျပင္ဆင္ရင္း လက္ကို တူထုမိၿပီး ေသြးမတိပ္ နိုင္လို႔ ေသြးစစ္ လိုက္ေတာ့မွ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္မွန္း သိပါေတာ့တယ္။ ဒါေပမဲ့သိပ္ ေနာက္က်သြားပါၿပီ။ ေနာက္ လအနည္းငယ္မွာပဲ ေသဆံုးသြား ပါတယ္။ ဒီလူနာမွာ ေသြးကင္ဆာတဲလ္ေတြက ေသြးဥမႊားျဖစ္မဲ့ ေသြးဆဲလ္ေတြကို ပိုမိုထိခိုက္ ေစတာမို႔ ေသြးမတိတ္တဲ့ လကၡဏ ကိုအရင္ျပတာပါ။

ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ က်မသူငယ္ခ်င္း ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ တစ္ဦးပါ။ ေနမေကာင္းတာ တစ္ပတ္ေက်ာ္ ၾကာေနလို႔ ေသြးစစ္ဖို႔ ေရာက္လာပါတယ္။ ဆရာလည္းေနာက္ ၆လ မွာ သူခ်စ္တဲ့မိသားစုကိုခြဲ သြားရပါ ေတာ့တယ္။

ေနာက္တစ္ဦးကေတာ့ ဗိုလ္ထဲမွာ အလံုး စမ္းမိလို႔ ေရာက္လာတဲ့ လူနာပါ။ ကင္ဆာတဲလ္ေတြ သရက္ရြက္ထဲမွာ တေျဖးေျဖးမ်ားလာလို႔ သရက္ရြက္ႀကီးလာတာေၾကာင့္ ကိုယ့္ဘာသာ စမ္းမိ တာပါ။

ယခုေခတ္မွာ အစြမ္းထက္တဲ့ ေသြးကင္ဆာကုေဆးေတြ ေပၚေပါက္လာလို႔ အခ်ိဳ႔ေသာ ေသြးကင္ဆာ မ်ားကို ေရာဂါမကၽြမ္းခင္ ေစာေစာကသိၿပီးေဆးကုသခံရမယ္ဆိုရင္ သက္တမ္း ေစ့နီးပါး အသက္ရွင္နိုင္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈမ်ား (ဆီး၊၀မ္း၊ေသြး အပါ အ၀င္) ကို အနည္းဆံုး တစ္ႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ခန္႔ စစ္ေဆးသင့္ပါေၾကာင္း သတိေပး နႈိးေစာ္လိုက္ ပါတယ္။

က်မ္းကိုး။
http://en.wikipedia.org/wiki/Leukemia — with