Quality ကြာလတီ

တစ္ခုေသာ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုတြင္ ဌာနအႀကီးအကဲ ျဖစ္သူ၏ ႀကံဳးဝါးေနက် စကားတစ္ခု ရွိသည္။ မေက်နပ္တိုင္း ခင္ဗ်ားတို႔ကို အလုပ္ျဖဳတ္ပစ္မယ္ဟူေသာ စကားျဖစ္သည္။  စကားစကား ေျပာပါမ်ား စကားထဲက ဇာတိျပလာသည္။ ခင္ဗ်ားတို႔ကို အလုပ္ ျဖဳတ္ပစ္မယ္ ဟူေသာ စကားတြင္ အဓိပၸာယ္မ်ားစြာ ပါသည္။ ကိုယ့္ကို အလုပ္ ျဖဳတ္ပစ္လုိက္ျခင္းေၾကာင့္ သူ႔မွာ အလုပ္ျပဳတ္သြားစရာ အေၾကာင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ႀကိမ္းပရဲျခင္း ျဖစ္တန္ရာသည္။ အလုပ္ျဖဳတ္ပစ္မည္ဟု ႀကိမ္းခံရေသာ ဝန္ထမ္းမ်ားကလည္း တစ္ခ်ိန္မဟုတ္တစ္ခ်ိန္ မိမိႏွင့္ မတည့္ေသာ တစ္ေန႔တြင္ “ႏွပ္ေၾကာင္းဆြဲ၊ ရမယ္ရွာ” ခံရႏုိင္သည့္ သေဘာကို “ႀကိဳတင္မဲ” သေဘာအရ သိလာေသာေၾကာင့္ (ႀကိဳတင္မဲဆိုသည္ လူမုိက္ဆန္ဆန္ ႀကိဳတင္ၿပီး မဲေလ့ရွိျခင္းကို ရည္ၫႊန္းပါသည္။) အလွ်ဳိအလွ်ဳိ အေၾကာင္းျပခ်က္ မ်ဳိးစံုျဖင့္ အရည္အခ်င္းရွိေသာ လူမ်ားမွ စတင္ၿပီး ဦးေဆာင္ ထြက္ၾကပါေတာ့သည္။

အရည္အခ်င္းရွိေသာ လူမ်ား ထြက္သြားၾကသည္မွာလည္း အလြန္ေကာင္းသည္။ အေၾကာင္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ႐ႈေထာင့္မွ ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ အုပ္ခ်ဳပ္ရလြယ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႐ႈေထာင့္မွ ေလ့လာမည္ဆိုလွ်င္ ကြာလတီ ျပည့္လာသည္ဟုလည္း ဆိုသူရွိသည္။ ဘာကြာလတီလည္း ဆိုေတာ့ ႏိုင္နင္းစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ေသာ ကြာလတီဟု ဆိုသူက ဆိုပါသည္။ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ေပးသူကလည္း မရွက္မေၾကာက္ ဖြင့္ေပးၾကသည္။ လုပ္ငန္းခြင္မ်ားတြင္လည္း ကြာလတီႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ မည္သူတြင္ တာဝန္ရွိသနည္းဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ား မၾကာခဏ ေမးတတ္ၾကသည္။ မန္ေနဂ်ာေတြကေတာ့ လက္ေအာက္ခံ ဝန္ထမ္းမ်ားအေပၚတြင္သာ အျပစ္ဖုိ႔ၾကသည္။ သူတို႔မွာ တာဝန္ရွိသည္ေပါ့ လက္ညိႇဳးထုိးၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း လက္ခလယ္၊ လက္သူႂကြယ္ႏွင့္ လက္သန္းကေတာ့ ကိုယ့္ဘက္ကို ထိုးျပေနၾကသည္။ လက္မကေတာ့ အထက္ဘက္က ေထာင္ျပေနၾကသည္။ လက္ညိႇဳး တစ္ေခ်ာင္းေလာက္ႏွင့္ အျပစ္ဖုိ႔ေနၾကေသာ ကြာလတီ ျပႆနာ ျဖစ္သည္။ က်န္လက္ေခ်ာင္းမ်ားကေတာ့ မသိက်ဳိးကၽြန္ ျပဳေနၾကသည္။

လက္ညိဳးဆိုမွေတာ့ အမွန္မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့၊ “ၿငိဳးေသာလက္သာ ျဖစ္သည္။” အျပစ္ဖို႔ေသာ လက္သာ ျဖစ္သည္။ အျပစ္ရွိသူက ၫႊန္ေသာလက္ မျဖစ္ႏိုင္။ လုပ္ငန္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ ထို “ၿငိဳးေသာလက္” ျဖင့္ အသံုးျပဳေနသေရြ႕ ကြာလတီဆိုတာလည္း ေမွ်ာ္လင့္လို႔ မရႏုိင္ပါ။ ဆင္းရဲေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ၾကည့္လွ်င္ လက္ညိႇဳးထားတာ အလြန္မ်ားသည္။ ဝန္ခံတယ္ဆိုတာ မရွိၾက၊ လႊဲခ်ဖုိ႔ေလာက္၊ လိမ္ဖုိ႔ေလာက္သာ တာစူၾကသည္။ လြဲခ်ဖုိ႔၊ လိမ္ဖို႔ေလာက္သာ လံုးပမ္း ႀကိဳးစားေနေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ဳိးတြင္ ကြာလတီဆိုတာလည္း မရွိႏိုင္။ အဓိကမွာ ကြာလတီ မရွိလွ်င္ လူမ်ား မယံုရဲျခင္း ျဖစ္လာပါေတာ့သည္။ လူမ်ားသည္ ကြာလတီရွိမွသာ ယံုၾကည္ျခင္းသည္ တည္ရွိလာသည္။ ကြာလတီအတြက္ မည္သူမွာ တာဝန္ရွိသလဲ ဟူေသာ ေမးခြန္းကို ကြာလတီႏွင့္ ပတ္သက္မႈႏွင့္ ေလ့လာသူ ပညာရွင္ W. Edwards Deming ကေတာ့ ကြာလတီႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ စီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ သေဘာကို တင္ျပခဲ့ဖူးသည္။

ကြာလတီႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ခဏခဏ ျပင္ဆင္ေနရျခင္းလည္း ကြာလတီတြင္ ပါဝင္သည္ဟု ဆိုခ်င္သည္။ “ပ်က္အစဥ္ ျပင္ခဏ” ဆိုသည့္ သေဘာထက္၊ “ပ်က္အစဥ္ ျပင္ခဏခဏ” ျဖစ္ေနသည့္ သေဘာကို ဆိုလိုပါသည္။ လူမႈေရးျဖစ္ေစ၊ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္ေစ၊ စီးပြားေရးျဖစ္ေစ လိုအပ္သလို ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ေနရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲ တုိးတက္ေနရမည္ဟူေသာ သေဘာႏွင့္ ခဏခဏ ေျပာင္းေနရေသာ သေဘာကို နားလည္ရန္ လိုအပ္သည္။ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ေနရျခင္းတြင္ ျဖစ္စဥ္ (Process) ပါဝင္ပါသည္။ ခဏခဏ ေျပာင္းေနေသာ သေဘာတြင္ ျဖစ္စဥ္ မပါဝင္ပါ။ အျမဲတမ္း “တစ္” က ျပန္စေနရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းသည္ ကြာလတီ မရွိသည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ ကြာလတီရဖုိ႔ ဆိုသည္မွာလည္း အေတာ္ တည္ေဆာက္ယူရသည္။ ကြာလတီကို ဖ်က္ဆီးမည္ ဆိုလွ်င္လည္း အဆင့္ဆင့္ စနစ္တက် ဖ်က္ဆီးရသည့္ သေဘာရွိသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ကြာလတီ သေဘာတြင္ အေရအတြက္ သေဘာထက္ အရည္အေသြး သေဘာကို ပိုေဆာင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ဥပမာ- လူတစ္ဦး၏ အရည္အခ်င္း ကြာလတီကို ကိုယ့္သိကၡာကိုယ္ တန္ဖုိးထားတတ္မႈ တစ္ခုတည္းႏွင့္ တိုင္းတာသည္ ဆိုပါစို႔၊ ကိုယ့္သိကၡာကိုယ္ တန္ဖိုးထားတတ္ေအာင္ အတြက္ အဆင့္ဆင့္ တည္ေဆာက္ယူရပါသည္။ သိကၡာဆိုတာ ဘာလဲ၊ ခ်ဳိႏွင့္လားဟူေသာ သေဘာရွိလွ်င္ ကြာလတီကို မည္သို႔မွ် တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ စည္းကမ္းရွိျခင္း သေဘာလည္း အတူတူပင္ ျဖစ္သည္။ စည္းကမ္း မရွိသူမ်ား၊ ကတိမတည္သူမ်ားသည္လည္း ကြာလတီသေဘာကို နားလည္မည္ မဟုတ္ပါ။ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို တည္ေဆာက္ရာတြင္ ႐ုပ္ဝတၱဳ ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္၍ မရေသာ သေဘာ ရွိသည္။ ကြာလတီျဖင့္သာ တည္ေဆာက္ရသည္ဟု ဆိုခ်င္သည္။ စည္းကမ္းမရွိေသာ တိုင္းျပည္အတြက္ ကြာလတီတန္ဖုိးက နားလည္မည္ မဟုတ္ပါ။ လမ္းစည္းကမ္း၊ ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လူမႈေရးစည္းကမ္း၊ က်င့္ဝတ္ စသည္ စသည္ မ်ားစြာတို႔သည္ တုိင္းျပည္ တည္ေဆာက္ေရးတြင္ အလြန္ အေရးပါလွသည္။ စည္းကမ္းကို မည္မွ် တန္ဖုိးထားျခင္းအေပၚ မူတည္ၿပီး ကြာလတီ အရည္အခ်င္းလည္း တက္လာပါသည္။ ထိုအရည္အခ်င္း တက္လာသည္ႏွင့္အမွ် တိုင္းျပည္လည္း တိုးတက္လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။

လူမႈေရးျဖစ္ေစ၊ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္ေစ၊ စီးပြားေရးျဖစ္ေစ ကြာလတီကို ဘယ္လိုတုိင္းမလဲ ဟူေသာ ေမးခြန္း ရွိပါမည္။ ကြာလတီသည္ အျပည့္စံုဆံုးနည္း (Absolute Advantages) ျဖင့္ တိုင္းတာ၍ မရႏိုင္ပါ။ ႏႈိင္းယွဥ္အက်ဳိး (Comparative Advantages) အားျဖင့္သာ တိုင္းရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ဘယ္အဆင့္ေရာက္မွ ကြာလတီမီသည္ ဟူေသာ စကားထက္ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္းျဖင့္သာ သိႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ အႏူေတာ လူေခ်ာ မင္းမူျခင္း၊ အႏွစ္မရွိသည့္ေတာ ၾကက္ဆူပင္ မင္းမူျခင္းတို႔ သေဘာျဖစ္သည္။ မျမင္ဖူးသူမ်ားသည္လည္း မူးေခ်ာင္းကို ျမစ္ထင္တတ္ခဲ့သည့္ သေဘာမ်ားသည္ ကြာလတီ သေဘာတရားတြင္ ပါဝင္ေနပါသည္။ ကြာလတီကို ႏႈိင္းယွဥ္ အက်ဳိးတရားအားျဖင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ႏိုင္သလို ကြာလတီကိုလည္း အျပစ္အနာ ကင္းသည္ထက္ ကင္းေအာင္ လုပ္ႏုိင္ျခင္းသည္လည္း ကြာလတီမည္သည္ ဆိုသည့္သေဘာကို ဂ်ပန္တို႔၏ အေတြ႕အႀကံဳအရ တင္ျပခဲ့ၾကသည္။ ဂ်ပန္တို႔သည္ ကြာလတီႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ ဆတ္ဆတ္ထိ မခံႏိုင္သူမ်ား အျဖစ္လည္း နာမည္ႀကီးၾကသည္။ ၿပီးေတာ့ ကိုးရီးယားလည္း ပါသည္။ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံပင္လွ်င္ ကြာလတီကို တတ္ႏိုင္သမွ် ထိန္းၾကသည္။ ဂ်ပန္တို႔သည္ သားေရထုိင္ခံု တစ္ခုတြင္ အေပါက္တစ္ခု ေတြ႕လွ်င္ ထိုအေပါက္အျပဲကို ဖာလုိက္ရင္ ၿပီးတာပဲဟူေသာ သေဘာထက္ အေပါက္အျပဲ ျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းကို ဘာေၾကာင့္လဲဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ားစြာျဖင့္ အေျဖရွာေလ့ ရွိၾကသည္။

• ဘာေၾကာင့္ ဒီသားေရထိုင္ခံုရဲ႕ ဒီေနရာမွ အျပဲ ျဖစ္သြားသလဲ၊ ဆိုင္ကိုေရာက္မွ ျဖစ္တာလား၊ အရင္ကတည္းက ပါလာတာလားဟူေသာ ေမးခြန္း
• စက္႐ံုက ေရာက္လာတဲ့ ဒီသားေရထိုင္ခံုကို ဒီအေပ်ာက္အျပဲပါမွန္း ဘာေၾကာင့္ မစစ္ေဆးဘဲ ဆိုင္က လက္ခံလိုက္တာလဲ ဟူေသာ ေမးခြန္း
• စက္႐ံုကလည္း ဒီအေပါက္အျပဲကို မစစ္ေဆးဘဲနဲ႔ ဆိုင္ကို ပို႔လိုက္တာလဲ ဟူေသာ ေမးခြန္း
• စက္႐ံုမွာေရာ ဒီလို အပ်က္အစီးေတြကို စစ္ေဆးတဲ့လူေတြ၊ စက္ေတြနဲ႔ မစစ္ေဆးၾကဘူးလား ဟူေသာ ေမးခြန္း
• စစ္ေဆးမည့္လူမ်ား မရွိလွ်င္ ဘာလို႔ မခန္႔တာလဲဟူေသာ ေမးခြန္း
• စစ္ေဆးမည့္စက္ မရွိေသးလွ်င္လည္း ဘာလို႔မဝယ္ေသး၊ မစစ္ေဆးခိုင္းတာလဲ ဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ားျဖင့္ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ေလ့ ရွိပါသည္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာေတာ့ အေပါက္အျပဲ ပါလာလွ်င္၊ လက္သည္မေပၚလွ်င္ ဖာရင္ဖာမည္။ ဝယ္သူကိုလည္း ေလ်ာ့ေရာင္းတန္ ေရာင္းလိုက္မည္သာ ျဖစ္သည္။ အျပစ္ရွာမေနစမ္းပါနဲ႔ကြာ ဟူေသာ စကားကို ေျပာေလ့ရွိသည္။ အျပစ္ကိုပင္ အရစ္ဟု ထင္ေနၾကသည္။ ဂ်ပန္မူလီလို အရစ္ရွည္သည္ဟု သေဘာထားသည္။ ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ကြာလတီကို မႀကိဳက္သည့္ သေဘာမ်ားလားဟူေသာ သံသယပင္ ဝင္မိသည္။ အထက္ကဆိုခဲ့သလို ၿငိဳးေသာ “လက္ညိဳးျဖင့္” ျဖင့္ အျပစ္မရွာဘဲ ေကာင္းသည္ထက္ ေကာင္းေစလိုေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အျပစ္ရွာႏုိင္မွသာ ကြာလတီတက္မည္ ျဖစ္သည္။

ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္စိုး(ေဘာဂေဗဒ)

By Opportunity Journal